លោក នីកូឡា ម៉ាគីយ៉ាវែល (Nicolas Machiavel) គឺជាទស្សនៈវិទូនយោបាយដ៏ល្បីល្បាញរបស់អ៊ីតាលី និងក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រពិភពលោក។ លោក នីកូឡា ម៉ាគីយ៉ាវែល ចាប់កំណើតនៅថ្ងៃទី៣ ខែឧសភា ឆ្នាំ១៤៦៩។ លោក បាននិពន្ធសៀវភៅមួយក្បាលដែលមានចំណងជើងថា «សម្ដេច (The Prince ) » ដែលល្បីសុះសាយទូទាំងពិភពលោក។ លោក នីកូឡា ម៉ាគីយ៉ាវែល ត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជាបិតាវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយសម័យទំនើប ហើយទស្សនៈរបស់លោកត្រូវបានគេយកទៅអនុវត្តយ៉ាងទូលំទូលាយទូទាំងពិភពលោករហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន។ ខាងក្រោមនេះគឺជា សម្រង់ទស្សនៈទាំង ១០ របស់លោក នីកូឡា ម៉ាគីយ៉ាវែល បិតាវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយសម័យទំនើបជនជាតិអ៊ីតាលី៖

១) «បើគ្មានទឹកឃ្មុំ ក៏គ្មានឃ្មុំនោះដែរ។»

២) «មិនមែនឋានៈទេដែលគោរពមនុស្ស ប៉ុន្តែមនុស្សនោះទេដែលឲ្យតម្លៃលើឋានៈ។»

៣) «សត្វតោមិនអាចការពារខ្លួនវាពីអន្ទាក់នោះទេ ហើយសត្វកញ្ច្រៀងមិនអាចការពារខ្លួនវាពីការវាយប្រហារពីសត្វឆ្កែចចកបានដែរ។ ដូច នេះ ញ្ច្រោងត្រូវតាមដានអន្ទាក់ ហើយសត្វតោត្រូវបន្លាចសត្វឆ្កែចចក។»

៤) «វិធីសាស្រ្តតែមួយគត់ដើម្បីដឹងពីភាពឆ្លាតវៃរបស់ចៅហ្វាយ អ្នកត្រូវសម្លឹងមើលកូនចៅជុំវិញសិន។»

៥) «នៅទីណាដែលមានចំណង់ធំអស្ចារ្យហើយ ភាពលំបាកប៉ុណ្ណាក៏មិនអស្ចារ្យដែរ។»

៦) «ជាទូទៅមនុស្សវាយតម្លៃរូបរាងខាងក្រៅជាជាងការពិត។ មនុស្សទាំងអស់សុទ្ធតែមានភ្នែកប៉ុន្តែមានមនុស្សតិចតួចប៉ុណ្ណោះចេះមើលឲ្យស៊ីជម្រៅ។»

៧) «មនុស្សដែលចង់ឲ្យអ្នកដទៃគោរពត្រូវតែដឹងពីរបៀបបញ្ជាគេសិន។»

៨) «សញ្ញាណនៃភាពឆ្លាតវៃគឺជាការដឹងខ្លួនពីភាពល្ងង់ខ្លៅរបស់ខ្លួនសិន។»

៩) «កុំចង់ឈ្នះដោយប្រើកម្លាំងបាយនូវរឿងណាដែលអាចយកឈ្នះដោយប្រើល្បិចកល។»

១០) «សុខចិត្តឲ្យគេខ្លាច ជាងឲ្យគេស្រលាញ់ ប្រសិនបើអ្នកមិនអាចធ្វើបានទាំងពីរ។»

ដោយ៖ លង់ វណ្ណៈ