ហេតុអ្វីចម្លើយរបស់ការស្រាវជ្រាវវិទ្យាសាស្ត្រភាគច្រើនបង្ហាញនៅក្នុងសុបិន ?
បិតារូបវិទ្យា អាល់ប៊ឺត អាញស្តាញ ស្វែងរកចម្លើយនៅក្នុងសុបិនដោយឃើញកសិករប្រើឧបករណ៍អគ្គិសនីឆក់សត្វគោ នាំឲ្យលោកបង្កើតជាទ្រឹស្ដីទំនាក់ទំនង e=mc2 (theory of relativity)។ អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ Friedrich August Kekule កំពុងតែសញ្ជឹងគិតថាតើសមាសធាតុគីមីបង់ហ្សែនមានរចនាសម្ព័ន្ធគីមីដូចម្ដេច ក៏ស្វែងរកចម្លើយឃើញថាបង់ហ្សែនមានរចនាសម្ព័ន្ធគីមីរាងជារង្វង់ នៅពេលកំពុងស្ថិតក្នុងសភាពរវើរវាយសុបិនឃើញសត្វពស់មួយក្បាលកំពុងវាររុំព័ទ្ធជុំវិញខ្លួនឯងបង្កើតជារង្វង់ ហើយខាំកន្ទុយខ្លួនឯង។ ក្រៅពីរបកគំហើញដ៏អស្ចារ្យទាំងពីរនេះ ក៏នៅមានអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រជាច្រើនទៀតដែលស្វែងរកចម្លើយរបស់ខ្លួននៅក្នុងសុបិនដែរ។ សំណួរសួរថា ហេតុអ្វី ?
អ្នកបណ្ដុះបណ្ដាលមួយរូប Ned Herrmann បានបកស្រាយចម្លើយនេះជាមួយនឹងទំនាក់ទំនងទៅនឹងសកម្មភាពខួរក្បាល។ ខួរក្បាលគឺជាសរីរាង្គអគ្គិសនីគីមីមួយ ដែលប្រសិនជាវាបំពេញមុខងារបានពេញលេញ នោះវានឹងអាចផលិតបានថាមពលអគ្គិសនីស្មើនឹង១០វ៉ាត់។ ខួរក្បាលធ្វើសកម្មភាពក្នុងទម្រង់៤ផ្នែកខុសពីគ្នា អាស្រ័យនឹងចំនួនប្រេកង់ (frequency) និងចំនួនអំព្លីទុត (amplitude)។
ទម្រង់៤ផ្នែកទាំងនោះមាន រលកបេតា រលកអាល់ហ្វា រលកតែតតា និងរលកដែលតា។ រលកបេតា មានចំនួនប្រេកង់ខ្ពស់ជាងគេបង្អស់ ចាប់ពី១៥ទៅ៤០ជុំក្នុង១វិនាទី តែមានចំនួនអំព្លីទុតទាបជាងគេបង្អស់។ រលកបេតាមានវត្តមាននូវរាល់សកម្មភាពទាំងឡាយណា ដែលការគិតមានភាពសកម្មខ្លាំង ជាពេលដែលអ្នកមានស្មារតីដឹងខ្លួនពេញលេញ តួយ៉ាងនៅពេលអ្នកកំពុងធ្វើការសន្ទនាជាមួយនរណាម្នាក់ ឬធ្វើបទបង្ហាញជាដើម។ ចំនួនប្រេកង់ទាបជាងមុន ចាប់ពី៩ទៅ១៤ជុំក្នុង១វិនាទី តែចំនួនអំព្លីទុតមានខ្ពស់ជាងរលកបេតា ផ្នែកបន្ទាប់ដែលជារលកអាល់ហ្វា ធ្វើសកម្មភាពយឺតជាង និងមានវត្តមាននៅពេលអ្នកឋិតក្នុងសភាពសម្រាកធូរស្រាល ដូចជានៅពេលអ្នកបញ្ចប់កិច្ចការនិយាយរបស់អ្នក ឬនៅពេលដើរស្រូបយកខ្យល់អាកាសក្នុងសួនច្បារជាដើម។
ចំនួនប្រេកង់កាន់តែទាបជាងមុនទៀត រលកតែតតា មានប្រេកង់នៅចន្លោះ៥ទៅ៨ជុំក្នុង១វិនាទី រីឯចំនួនអំព្លីទុតមានកាន់តែខ្ពស់ជាងរលកបេតា និងអាល់ហ្វា។ គឺក្នុងដំណាក់កាលនេះហើយ ដែលចម្លើយរបស់អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រភាគច្រើនរកឃើញនៅពេលស្ថិតក្នុងសភាពរវើរវាយសុបិន ដែលជាពេលដែលរលកតែតតាធ្វើសកម្មភាពរបស់វា។ វាកើតឡើងដូចជានៅពេលអ្នកកំពុងជិះម៉ូតូនៅតាមដងផ្លូវស្ងប់ស្ងាត់ រវើរវាយគិតពីរឿងផ្សេងៗដោយមិនដឹងខ្លួន។ រវើរវាយគិតអ្វីផ្សេងបានក៏ព្រោះតែសកម្មភាពជិះម៉ូតូបានក្លាយជាទម្លាប់របស់អ្នក ដូច្នេះស្មារតីយកចិត្តទុកដាក់ពីផ្លូវនៅខាងមុខ និងជុំវិញខ្លួន ឬរបៀបដាក់ដៃដូចម្ដេចពេលបើកបរមិនចាំបាច់ធ្វើការនោះទេ ព្រោះវាត្រូវបានដំណើរការណ៍ដោយស្វ័យប្រវត្តិហើយ។
ហេតុនេះអ្នកក៏អាចគិតពីអ្វីផ្សេងបាន ហើយនៅត្រង់រលកនេះ គំនិតរបស់អ្នកនឹងមកជាលំហូរដូចខ្សែទឹកហូរ ដែលភាគច្រើនគំនិតល្អៗនិងច្នៃប្រឌិតក៏ស្រាប់តែផុសឡើងនេះឯង។ ចូលមកដល់ផ្នែករលកចុងក្រោយ ដែលជារលកដែលតា គឺនៅពេលអ្នកគេងលង់លក់ស្កប់ស្កល់ ហើយប្រេកង់មានទាបបំផុត ចាប់ពី១.៥ទៅ៤ជុំក្នុង១វិនាទី តែជាផ្នែកដែលមានចំនួនអំព្លីទុតខ្ពស់ជាងគេបង្អស់។ នៅពេលអ្នកលង់លក់ស្កប់ស្កល់ក្នុងដំណើរការណ៍យឺតៗរបស់រលកដែលតា ប៉ុន្តែប្រេកង់នឹងឡើងទៅកាន់រលកតែតតាវិញ នៅពេលអ្នកសុបិន។ ប្រេកង់នឹងឡើងពីមួយដំណាក់ទៅមួយដំណាក់រហូតមកដល់រលកបេតាវិញ ដែលជាពេលអ្នកភ្ញាក់ពីគេងបន្ទាប់ពីដំណេកស្កប់ស្កល់ហើយ។ ដូច្នេះ ក្នុងពេលអ្នកកំពុងមានស្មារតីពេញលេញ ការសញ្ជឹងគិតទៅលើដំណោះស្រាយបញ្ហាណាមួយមុនពេលគេងជាញឹកញយ វាអាចនឹងផ្ដល់ចម្លើយដល់អ្នកក្នុងពេលសុបិនក្នុងដំណាក់កាលរបស់រលកតែតតា៕
ប្រែសម្រួល៖ ស្រីពៅ ប្រភព៖ scientificamerican
