ជាមួយគ្នានឹងកំណើនមនុស្ស  ជីវភាព ការងារ និងសកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ចទាំងនេះបានធ្វើឱ្យតម្រូវការការធ្វើដំណើរ និងសកម្មភាពដឹកជញ្ជូនកើនឡើង។ ជាមួយគ្នានេះ គេមិនត្រូវមើលមកការដឹកជញ្ជូនសាធារណៈថាជាសកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ចសុទ្ធសាធទេ វាក៏មានលក្ខណៈសង្គមកិច្ចដែរក្នុងហេតុផលជួយកាត់បន្ថយការកកស្ទះ  ស្ត្រេសឬការមួម៉ៅរបស់អ្នកធ្វើដំណើរ  ការកាត់បន្ថយការបញ្ចេញផ្សែងពុល  ការខូចខាតសុខភាពប្រជាជននិងបរិស្ថានដែរ។

ប្រភពរូប៖ http://phnompenh.gov.kh/

បច្ចុប្បន្ននៅភ្នំពេញមានរថយន្តចំនួនប្រមាណកន្លះលាន និងទោចក្រយានយន្តជិត៣លានគ្រឿងហើយចំនួននេះនឹងបន្តកើនជាប់ជានិច្ច។ នៅចំពោះកំណើននេះ ភាពកកស្ទះចរាចរណ៍គឺជាបញ្ហា  ហើយជារឿយៗការកកស្ទះនេះ មិនមែនកើតមានតែតាមមហាវិថីធំៗនោះទេ  តាមផ្លូវតូចៗខ្លះក៍ប្រឈមនឹងបញ្ហានេះដែរ។ ដោយសារចង់ដោះស្រាយបញ្ហានេះ  អាជ្ញាធរក្រុងដាក់ចេញនូវអាជីវកម្មរថយន្តដឹកជញ្ជូនក្នុងក្រុងដោយមានការឧបត្ថម្ភពីអង្គការ Jaica របស់ប្រទេសជប៉ុន។ ប៉ុន្មានឆ្នាំនេះ យើងឃើញសកម្មភាពដឹកជញ្ជូនអ្នកដំណើរតាមមធ្យោបាយសាធារណៈពោលឱ្យចំគឺរថយន្តក្រុងមានភាពសកម្មភាពច្រើនជាងមុន ទាំងចំនួនខ្សែ(គន្លងផ្លូវ)ដែលរថយន្តធ្វើការបើកបរ និងចំនួនរថយន្តតាមខ្សែនីមួយៗ។ 

ប្រភពរូប៖ RFI

ចំពោះខ្ញុំ ជាអ្នកគាំទ្រ (Advocator) តែងលើកទឹកចិត្តពលរដ្ឋទាំងឡាយឱ្យប្រើនូវមធ្យោបាយរថយន្តក្រុងនេះដោយសារហេតុផលមួយចំនួន៖

• កាត់បន្ថយការស្ទះចរាចរណ៍ 
• ធ្វើដំណើរតាមរថយន្តក្រុងមានសន្តិសុខជាងមធ្យោបាយដឹកជញ្ជូនឯកជន ដទៃ ដូចជាការឆក់ទូរសព្ទ ឬកាបូបពីសំណាក់ជនទុច្ចរិត ឬការកុហក  បំភ័ន្ត បោកប្រាស់ពីអ្នកបើកបរខ្លះ។ល។ 
• បង្កើនសុវត្ថិភាពដោយអាចគេចចេញពីគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ដែលបំផ្លាញ អាយុជីវិត  (កន្លងមក៧០ ភាគរយនៃអ្នកជិះម៉ូតូ និង១២ភាគរយនៃអ្នកថ្មើរជើងជាអ្នករងគ្រោះ)  និងបង្កពិការភាពប្រជាជនយើង
• យើងអាចសន្សំសំចៃកម្លាំង ថាមពលនិងពេលវេលានៅពេលដែលយើងធ្វើដំណើរលើរថយន្តក្រុងនិងយកពេលអានសៀវភៅ កាសែតបាន ជាងការបើកបរខ្លួនឯង។
• បទពិសោធន៍ប្រទេសដទៃបង្ហាញថា សេវារថយន្តក្រុងជាមធ្យោបាយដឹក ជញ្ជូនដែលអស់សោហ៊ុយតិចជាងមធ្យោបាយឯកជនដទៃ។
• ប្រសិនបើប្រើវាពេញលេញ(ដូចនៅស្រុកគេ)  គ្រួសារមួយអាចសន្សំប្រាក់ពីការទិញម៉ូតូ  រថយន្ត  មិនលំបាកក្នុងការរកចំណត ឬផ្ញើយានយន្ត។
• បន្ថយការប្រើនិងនាំចូលប្រេងឥន្ធនៈ និងកែលម្អបរិស្ថានក្នុងក្រុង។
• ការនាំគ្នាប្រើរថយន្តក្រុងក៏ជាការគាំទ្រចំពោះសហគ្រាសដឹកជញ្ជូនរាជធានី និងជួយអង្គភាពនេះអាចរស់រាន និងពង្រីកសកម្មភាពទៅថ្ងៃមុខ។
• ការផ្តល់សេវាដឹកជញ្ជូនដោយមធ្យោបាយសាធារណៈជាកិច្ចការដែល   

ប្រភពរូប៖ vayofm.com

ប្រទេសអភិវឌ្ឍនិងកំពុងអភិវឌ្ឍយកចិត្តទុកដាក់ណាស់ ដើម្បីសម្រួលការរស់នៅរបស់ប្រជាជន ក៏ដូចជាទេសចរណ៍បរទេសដែលទៅទស្សនាផងដែរ  ជាសកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ចសំខាន់មួយ ហើយក៍ជាការជួយឱ្យមានសណ្តាប់ធ្នាប់តាមដងផ្លូវ និងកាត់បន្ថយការបំពុលដោយផ្សែងនិងសម្លេងក្នុងក្រុងដែរ។ ការគ្រប់គ្រងបានល្អនូវការដឹកជញ្ជូនក្នុងក្រុងជាមុខមាត់សំខាន់មួយបង្ហាញពីចិត្តគំនិតប្រជាពលរដ្ឋ និងការចាត់ ចែងរបស់អាជ្ញាធរ។

ប៉ុន្តែ ថ្មីៗនេះ ស្ថានភាពពីរផ្ទុយគ្នាកើតមានគឺការប្រើរថយន្តក្រុងមិនអស់លទ្ធភាពពីសំណាក់ប្រជាជនយើង និងការកកស្ទះតាមដងផ្លូវមិនថមថយឡើយ។ តាមដងផ្លូវសំខាន់ៗខ្លះអាចមានអ្នកជិះតែនៅម៉ោងសំខាន់ៗតែប៉ុណ្ណោះ។ នៅតាមផ្លូវមួយចំនួន  មានមនុស្ស ២ -៣នាក់ជិះ ឬជួនកាលទទេផងក៏មាន។ កត្តានេះអាចប៉ះពាល់ស្ថានភាពហិរញ្ញវត្ថុរបស់សហគ្រាសដឹកជញ្ជូនស្វ័យ័តចំពោះមុខក៏ដូចជានិរន្តភាពនៃសេវានេះ។

ដំបូងគួរយល់ថា ហេតុអ្វីបានជាដូច្នេះ?

ក/  មូលហេតុមានលក្ខណៈបច្ចេកទេស 

១.   រថយន្តក្រុងមានចំនួនខ្សែឬគន្លងផ្លូវនៃការបើកបរមានកម្រិត។ ដោយសារតែការធ្វើដំណើររបស់មនុស្សមានភាពបត់បែនឬក៏មិនស្របតាមគន្លងផ្លូវបេះបិតរបស់ខ្សែរថយន្តក្រុងនោះ  ប្រការនេះធ្វើឱ្យអ្នកធ្វើដំណើរជាទូទៅមិនអាចបោះបង់ការប្រើនូវមធ្យោបាយដឹកជញ្ជូនដទៃទៀតជាបន្ថែម ដូចជា ម៉ូតូឌុប ឬមធ្យោបាយដឹកជញ្ជូនភ្ជាប់បណ្តាញអ៊ិនធឺណែតដូចជា Grab  Pass -App  បានឡើយ  ហើយម្យ៉ាងទៀតមធ្យោបាយក្រោយនេះផ្តល់សេវាបែប One- stop service  ព្រមទាំងអាចសម្របតាមតម្រូវការ ( Customization) និងអាចទាំងរហ័សផងជាពិសេសក្នុងការឆ្ពោះទៅគោលដៅខ្លះ។ ហេតុផលពីខាងលើក៏ធ្វើឱ្យអ្នកមួយចំនួនដែលមានចេតនាគាំទ្រសេវារថយន្តក្រុងក៏ដោយមិនអាចបោះបង់ចោលមធ្យោបាយផ្ទាល់ខ្លួនដែរ។

២.  ធ្វើដំណើរតាមរថយន្តក្រុងមិនមានអាទិភាពនិងលទ្ធភាពនៃភាពរហ័សជាងគេនៅលើដងផ្លូវឡើយ។ រថយន្តនេះជាប់ស្ទះចរាចរណ៍ដូចគេ ឬជាងគេផងដោយសារទំហំធំរបស់វា  នៅពេលដែល ម៉ូតូ ឬយានយន្តប្រភេទ Pass-App ឬ Grab  អាចរុករុល ត្បុលតាមលទ្ធភាពដែលមាន។  ទើបតែប៉ុន្មានថ្ងៃមុននេះ  សាលាក្រុងដាក់ចេញនូវគន្លងអាទិភាពលើដងវិថីពីផ្សារថ្មីទៅចំណុចច្រមុះជ្រូកស្ទឹងមានជ័យ។ តាមពិតគួរមានច្រើនជាងនេះ។

៣.  ការរង់ចាំរថយន្តក្រុងរវាងរថយន្តពីរបន្តបន្ទាប់មានរយៈកាលយូរអាចពី១៥នាទី ទៅកន្លះម៉ោងឬយូរជាងនេះដោយសារចំនួនរថយន្តតិច ឬ ការស្ទះចរាចរណ៍តាមដងផ្លូវផង ដែលធ្វើឱ្យអ្នកដំណើរមិនអាចមានភាពកក់ក្តៅនិងទំនុកចិត្ត (Reliability) របស់រថយន្តក្រុងបាន។          

៤ .  ការធ្វើដំណើរដោយរថយន្តក្រុងទាមទារឱ្យមាន«ចិញ្ចើមផ្លូវ»ដែលអ្នកដំណើរអាចដើរបានដោយស្រួលនិងសុវត្ថិភាព ក្នុងការប្តូរពីចំណតមួយទៅកាន់ចំណតមួយទៀត  ឬពីចំណតទៅគោលដៅរបស់គេជាកន្លែងធ្វើការ ហាងឬលំនៅដ្ឋានជាដើម។ កត្តានេះជាចំណោទសំខាន់ដែរដោយសារ៖

ក. ចិញ្ចើមផ្លូវត្រូវបានម្ចាស់ដី ឬផ្ទះ ឬហាងចាក់ដីនិងក្រាលនីវោខុសៗគ្នាតាមទំនើងចិត្ត។ 

ខ. មានសភាពចង្អៀតឬត្រូវបានរំលោភធ្វើជាទីតាំងដាក់របស់តាំងទំនិញ  លក់អាហារឬចំណតរថយន្តតែម្តង។ 

គ. ភាពមិនអំណោយផលនៃចិញ្ចើមផ្លូវក៏អាចបង្កជាគ្រោះថ្នាក់ឬភាពងាយស្រួលដល់ការលួចប្លន់ផងដែរ។ 

ឃ. អនាម័យនៅរដូវវស្សា ឬសូម្បីតែរដូវប្រាំងផង ចិញ្ចើមថ្នល់ខ្លះជាពំនូកសំរាម លិចទឹក ឬភាពក្រខ្វក់ដោយសារការចាក់ចិញ្ចើមមុខផ្ទះមិនគិតដល់លំហូរទឹក មាត់បង្ហូររេហ្កា ឬការបង្ហូរទឹកចេញពីចំណុចអាជីវកម្មលើផ្លូវតែម្តង។

ខ/ មូលហេតុមានលក្ខណៈវប្បធម៌ និងចិត្តសាស្ត្រប្រជាជនយើងមានផ្នត់គំនិតមិនចង់ហត់នឿយនិងយល់ថាការដើរក្នុងរយៈកាលប្តូរយានជំនិះជាលំហាត់ប្រាណទេ។ ពលរដ្ឋយើងយល់ថាការមាននិងប្រើមធ្យោបាយផ្ទាល់ខ្លួនល្អៗ ជាកាលើកមុខមាត់ ភាពថ្លៃថ្នូរផ្ទាល់ខ្លួន និងផ្តល់ភាពងាយស្រួល។ ខ្លះក៏មានក្តីបារម្ភពីសុវត្ថិភាពដែរ នៅពេលធ្វើដំណើរតាមមធ្យោបាយសាធារណៈ និងការប្តូរពីយានមួយទៅមួយ។

តើគួរធ្វើដូចម្តេចដើម្បីលើកកម្ពស់ការប្រើសេវានេះ?

ក្រោមទស្សនៈម៉ាឃីធិង(កិច្ចទីផ្សារ)  គេត្រូវយល់ថា មនុស្សជាអ្នកធ្វើដំណើរត្រូវការសេវាដឹកជញ្ជូនមួយដែលផាសុកភាព មានសុវត្ថិភាព  រហ័ស និងតម្លៃធូរថ្លៃ។

ដូចនេះ  ក្រសួងសាធារណការនិងដឹកជញ្ជូន  សាលាក្រុង  សហគ្រាសដឹកជញ្ជូន  ស្ថាប័នសមត្ថកិច្ច អ្នកបើកបរទាំងឡាយ ព្រមទាំងអ្នកធ្វើដំណើរគួរតែចូលរួម ៖

១.  ការបង្កើតជាគន្លងអាទិភាពបន្ថែមសម្រាប់រថយន្តក្រុង

២.  ការបន្ថែមចំនួនខ្សែជាបណ្តាញតភ្ជាប់យ៉ាងមមាញឹក (ថ្ងៃក្រោយអាចបន្សំជាមួយប្រភេទមធ្យោបាយផ្សេងៗទៀត) និងបង្កើនចំនួនរថយន្តក្រុងតាមខ្សែនីមួយៗជាមួយនឹងភាពញឹកញាប់(Frequency) របស់វា ជាពិសេសនៅពេលម៉ោងមមាញឹកដូចជាពេលព្រលឹម ពេលចេញពីធ្វើការ  ចេញពីសាលា។ល។  

៣.  ចំណតរថយន្តក្រុងតាមដងផ្លូវមិនត្រូវអនុញ្ញាតឱ្យមធ្យោបាយដឹកជញ្ជូននានាឈប់ឬសំចតឡើយ។

៤.   កែលម្អការលក់ដូរ  ការឈប់របស់មធ្យោបាយធ្វើដំណើរទាំងឡាយ ដើម្បីកាត់បន្ថយការកកស្ទះតាមដងវិថី

៥.  កែលម្អចិញ្ចើមថ្នល់សម្រាប់អ្នកថ្មើរជើងឱ្យមានលក្ខណៈស្មើ ឬមិនខ្ពស់ទាបខុសគ្នាខ្លាំង  មានទទឹងដែលអាចធ្វើដំណើរងាយស្រួល  ពង្រឹងអនាម័យ។ដាក់គម្របឬជួសជុលគម្របលូតាមចិញ្ចើមថ្នល់។

៦. មិនត្រូវឱ្យរ៉ឺម៉កកែឆ្នៃខ្លះពង្រីកទទឹងរបស់ខ្លួនធំហួសហេតុ (មធ្យោបាយនេះហាក់កែឆ្នៃតាមទំនើងចិត្ត ដែលជារឿយៗរារាំងលំហូរចរាចរណ៍)

៧.  ពង្រឹងការហាមរថយន្តដឹកទំនិញធំៗចូលក្នុងក្រុងពេលថ្ងៃ។

៨.  អ្នកបើកបរមធ្យោបាយដទៃចូរចូលរួមក្នុងការធ្វើឱ្យការបើកបរមានរបៀប និងសណ្តាប់ធ្នាប់  ការប្រកាន់គន្លង (Lane) ការចតឬបញ្ឈប់រថយន្ត ឬមធ្យោបាយផ្សេងទៀតតាមគំនូសបង្កភាពងាយស្រួលដល់អ្នកថ្មើរជើងឆ្លងកាត់។

៩.  បន្តឹងលើការធ្វើរោងបុណ្យឬពិធីតាមដងផ្លូវ ក៏ដូចជាការបិតផ្លូវពេលមានធុរៈដែរ  ជាពិសេសផ្លូវដែលមានរថយន្តក្រុងបើកបរ។

១០. ទៅអនាគត គួរបង្កើនរយៈពេលផ្តល់សេវារថយន្តក្រុង  ឧទាហរណ៏ពីម៉ោង៤កន្លះព្រឹករហូតម៉ោង១១យប់។

ក្នុងករណីដែលសកម្មភាពរថយន្តក្រុងមានភាពប្រសើរ  ចំណូលរបស់សហគ្រាសនឹងកើន ដោយសារចំណូលពីការដឹកជញ្ជូន និងការជួលផ្សាយពាណិជ្ជកម្មតាមរថយន្តខ្លួននឹងកើនឡើងដែរ។

យើងមានការសោកស្តាយដែរដោយវិធានការទាំងនេះនឹងប៉ះពាល់ដល់អាជីវកម្មគ្រួសារដូចជាម៉ូតូឌុប  Pass –App, Grab ជាដើម រួមទាំងអាជីវកម្មតាមចិញ្ចើមថ្នល់ខ្លះដែលគ្មានសណ្តាប់ធ្នាប់ដោយចៀសមិនរួច៕

ដោយ៖ បណ្ឌិត យិន ឆេងស៊ន