រោគសញ្ញាទាំង៥ អាចបញ្ជាក់ថា Facebook របស់អ្នកត្រូវគេ hack យកបាន
បណ្ដាញសង្គម Facebook ពិតជាពេញនិយមលេងពីបណ្ដាប្រជាជនពិភពលោកយ៉ាងខ្លាំង ដោយសារជាសេវាកម្មភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងរវាងមនុស្សពីចម្ងាយ បានងាយស្រួល និងរហ័ស។ ដោយសារតែបែបនេះ ជនខិលខូចមួយចំនួនអាចប្រើល្បិចតាមរូបភាពផ្សេងៗក្នុងការលួចយកគណនី Facebook របស់អ្នកដែលជាទីចាប់អារម្មណ័សម្រាប់គេ មិនថា hack លេង ឬ hack ក្នុងគោលបំណងយកការណ៍សម្ងាត់ជាដើម។ ទំព័រនេះ BizKhmer សូមលើកយកពីសញ្ញា ៥យ៉ាងបញ្ជាក់ថាគណនី Facebook របស់អ្នកអាចត្រូវបានគេ Hack យក។
១) ឃើញមាន Post ផ្សេងៗនៅលើ Wall របស់អ្នក ហើយបង្ហោះដោយគណនី អ្នកផ្ទាល់ ទាំងដែលអ្នកមិនបានធ្វើ ជារឿងធម្មតាទេ រាល់ការ Post នៅលើគណនី Facebook អ្នកមុខជាដឹងថា នោះជាអ្វីដែលអ្នកពិតជាបានបង្ហោះប្រាកដមែនឬអត់។ យ៉ាងណា ប្រសិនបើពេលមួយអ្នកឃើញគណនីរបស់ខ្លួន បង្ហោះនូវរឿងរ៉ាវដែលអ្នកមិនបានធ្វើផង នោះច្បាស់ជាមានបញ្ហាហើយ។ បញ្ហាដែលគេនឹងដល់មុនគេគឺ hacker តែម្ដង។ សូមបញ្ជាក់ថា បច្ចុប្បន្នមានគេហទំព័រមួយចំនួនបានបង្កើតជា app អាចភ្ជាប់ជាមួយបណ្ដាញសង្គម Facebook និង Twitter ដើម្បីអាច publish តំណភ្ជាប់ (link) ដោយស្វ័យប្រវត្តិបានផងដែរ។
២) មានការ log ចូលគណនី Facebook នៅទីតាំងផ្សេងៗដែលអ្នកមិនបានដឹង បណ្ដាញសង្គមមួយចំនួននៅពេលបច្ចុប្បន្ន រួមទាំង Facebook ត្រូវបានបង្កើតដោយភ្ជាប់មកជាមួយមុខងារអាចឱ្យអ្នកប្រើ កំណត់ចំណាំនូវសកម្មភាពចុងក្រោយនៃការចូលប្រើគណនី (last login) របស់អ្នកបាន។ អ្នកអាចចូលទៅមើលសកម្មភាព login ចូលប្រើគណនី Facebook របស់អ្នកបាននៅក្នុងផ្នែកសុវត្ថិភាព Security Settings បាន។ ដើម្បីចូលទៅ Security Settings ត្រូវចុចលើរូបក្បាលព្រួញចុះក្រោម (drop-down arrow) ហើយចុចលើ Settings។ នៅផ្នែកខាងឆ្វេងនៃផ្ទាំង សូមចូលទៅ Security ហើយនៅខាងស្ដាំត្រូវចុចលើផ្នែក Where You're Logged In។ ត្រង់នេះ អ្នកនឹងឃើញអំពីសកម្មភាព (Session) ក្នុងការ Login ចូលគណនី Facebook របស់អ្នក។ ក្នុងនឹងបង្ហាញនូវព័ត៌មានដូចជា៖ ម៉ោងពេលនៃការ log ប្រើ Facebook ចុងក្រោយ, ទីតាំងនៃការ log ចូល, ឈ្មោះ និងប្រភេទឧបករណ៍ដែលប្រើសម្រាប់ Log ចូលជាដើម។ ប្រសិនអ្នកឃើញការ login ណាមួយដែលអ្នកមិនដឹង មិនបានធ្វើ នោះត្រូវប្រញាប់ចុចលើប៊ូតុង End All Activity ដើម្បីបញ្ចប់ Session នៃប្រភេទឧបករណ៍ដែលបានលួចប្រើគណនីរបស់អ្នកជាបន្ទាន់។ ធ្វើដូចនេះ គណនី Facebook របស់អ្នកដែលកំពុងស្ថិតក្នុងការប្រើប្រាស់របស់ជនអនាមិក នឹងចាក់ចេញ logout ដោយស្វ័យប្រវត្តិជាមួយសារបញ្ជាក់ថា Session Expired។ អ្នកក៏អាចប្រើវិធីសាស្ត្រ Login Alerts ផងដែរ ដើម្បីប្រាប់អ្នកភ្លាមៗជាមួយ notification នៅរាល់ពេលដែលមានការ Login ចូលប្រើគណនី Facebook របស់អ្នកម្ដងៗ។ ការបញ្ជាក់ notification នេះ គឺអាចកំណត់ឱ្យ Facebook ផ្ញើសារ SMS ចូលទូរស័ព្ទដៃរបស់អ្នក, ផ្ញើអ៊ីមែលចូលគណនី Email របស់អ្នក ហើយក៏បញ្ជាក់ដោយ notification នៅលើគណនី Facebook របស់អ្នកផ្ទាល់ផងដែរ។
៣) លោតចេញផ្ទាំងផ្សព្វផ្សាយពាណិជ្ជកម្មស្អេកស្កះនៅលើ Facebook របស់អ្នក នៅលើ Facebook អ្នកមានសិទ្ធិក្នុងការឆែកមើល app ទាំងឡាយដែលអ្នកបានភ្ជាប់ជាមួយគណនី របស់អ្នក ហើយអាចបិទ (disable) app ទាំងនោះបាន។ ប្រសិនអ្នកមិនស្គាល់ច្បាស់នូវ app ទាំងនោះទេ គួរណាស់តែលុប (remove) ចេញពី profile ព្រោះអាចជាកម្មវិធីដែល hacker បង្កើតដើម្បីជញ្ជក់យកប្រយោជន៍ តាមរយៈការបង្កើតជាទម្រង់ផ្សាយពាណិជ្ជកម្មប៉ុណ្ណោះ។ បញ្ជាក់៖ ការបង្ហាញផ្ទាំងផ្សាយពាណិជ្ជកម្ម (ads) ក៏អាចបណ្ដាលមកពីការដំឡើង add-ons នៅលើកម្មវិធី browser (Firefox, Google Chrome ...) ផងដែរ។
៤) អ្នកមិនអាច loging ចូល Facebook របស់អ្នកដោយ password ប្រើរាល់ដងបាន ករណីនេះអាចកើតឡើងក្នុងពីរលក្ខខណ្ឌ គឺទី១ អាចមកពីទង្វើរបស់ hacker ហើយទី២ ក៏អាចមកពីអ្នកប្រើភ្លេច Password ខ្លួនឯងដែរ។
៥) សុខៗស្រាប់តែគណនីរបស់អ្នកធ្វើការ share តំណភ្ជាប់ផ្ដេសផ្ដាសដោយអ្នកមិនដឹងខ្លួន ករណីនេះអាចបង្កឡើងដោយមេរោគប្រភេទ malware ក្រឡុកគណនី Facebook របស់អ្នក។ នៅពេលឆ្លងមេរោគប្រភេទនេះ វានឹងចែកចាយ (share) URLs ទៅកាន់ wall ឬផ្ញើចូលប្រអប់សារ របស់ friend។ នៅពេលជួបករណីដូចនេះ អ្នកត្រូវប្ដូរ password ភ្លាម រួចហើយត្រូវធ្វើរឿងពីរយ៉ាង គឺប្រញាប់លុប Post នោះ រួចហើយជូនដំណឹងដល់ friend ឱ្យបានដឹងជាមុន កុំឱ្យគេចុចលើ link នោះព្រោះអាចក្លាយជាអ្នករងគ្រោះបន្ទាប់បាន។
ប្រសិនអ្នកជួបសញ្ញាទាំង៥ខាងលើ អាចទាក់ទងទៅខាងក្រុមហ៊ុនផ្ទាល់ ក្រៅពី Facebook ក៏មាន Twitter និងបណ្ដាញសង្គម Google+ ផងដែរ។
Facebook: https://www.facebook.com/hacked Twitter: https://support.twitter.com/forms/hacked G+: https://www.google.com/accounts/recovery
ប្រែសម្រួល៖ រឹទ្ធិរាជ ប្រភព៖ avira, tech-recipes
