តើអ្វីទៅជាកម្មសិទ្ធិបញ្ញា (Intellectual Property)?
ចំណេះដឹង គឺជាបុព្វហេតុនៃការបង្កើតថ្មី ហើយការបង្កើតថ្មីនោះហើយដែលបានជំរុញនូវកំណើន សេដ្ឋកិច្ច។ កម្មសិទ្ធិបញ្ញា គឺជាការពិចារណាដ៏សំខាន់ក្នុងការសម្រេចចិត្តផ្នែកពាណិជ្ជកម្ម។ ផលិតផល ម៉ាក និង ការច្នៃប្រឌិតថ្មីៗ ជាច្រើនដែលមានវត្តមាននៅលើទីផ្សារជារៀងរាល់ថ្ងៃ គឺជាលទ្ធផលនៃការច្នៃប្រឌិត និង ការ បង្កើតថ្មីរបស់មនុស្សជាតិ។
សមិទ្ធផលនៃការច្នៃប្រឌិត និង ការបង្កើតថ្មី គឺត្រូវបានទទួលការការពារសិទ្ធិលើ កម្មសិទ្ធិផ្តាច់មុខដោយច្បាប់ ដែលយើងហៅថា “កម្មសិទ្ធិបញ្ញា”។ តើកម្មសិទ្ធិបញ្ញាគឺជាអ្វី?
កម្មសិទ្ធិបញ្ញា (Intellectual Property ឬ IP) គឺសំដៅដល់ការបង្កើតគំនិត ការបង្កើតការងារ ផ្នែកអក្សរសាស្ត្រ និង សិល្បៈ និង និមិត្តសញ្ញា ឈ្មោះ រូបភាព និង ម៉ូដ ដែលត្រូវបានប្រើប្រាស់នៅក្នុង វិស័យពាណិជ្ជកម្ម។ IP ត្រូវបានបែងចែកជា ពីរប្រភេទគឺ ៖
- ទី១ អចលនទ្រព្យឧស្សាហកម្មដែលរួមបញ្ចូល ទាំងការប្រឌិត (ប៉ាតង់) ពាណិជ្ជសញ្ញា និង ម៉ូដឧស្សាហកម្ម និង
- ទី២ សូចនាករភូមិសាស្ដ្រនៃប្រភពនិងរក្សាសិទ្ធគ្រប់យ៉ាង ដែលរួមបញ្ចូលទាំងការងារផ្នែកអក្សរសាស្ត្រ និង សិល្បៈ ដូចជារឿង ប្រលោមលោក កំណាព្យ រឿងល្ខោន ខ្សែភាពយន្ត ស្នាដៃតន្ត្រី គំនូរ រូបថត រូបចម្លាក់ និង ការរចនាស្ថាបត្យកម្ម។
ប្រសិនបើកម្មសិទ្ធិបញ្ញាទាំងនោះ មិនត្រូវបានការពារដោយច្បាប់នោះទេ តក្កកម្ម (ការបង្កើតថ្មី) នឹងបាត់ បង់ទៅគូប្រកួតប្រជែងធំៗ ដែលមានភាពប្រកួតប្រជែងក្នុងការធ្វើអាជីវកម្មលើផលិតផល ឬសេវា ក្នុងតម្លៃទាប ដែលធ្វើឱ្យតក្តករ ឬ ម្ចាស់ដើម មិនអាចទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍ ឬតម្លៃតបស្នងពីការបង្កើតថ្មីរបស់ខ្លួននោះទេ។ កិច្ចការពារកម្មសិទ្ធិបញ្ញាសមស្របរបស់ក្រុមហ៊ុន គឺជាជំហានដ៏សំខាន់ក្នុងការកំណត់អំពីការរំលោភ បំពាន និង ការប្រែក្លាយគំនិតទៅជាទ្រព្យអាជីវកម្មដែលមានតម្លៃ។
ការទាញយកផលប្រយោជន៍ពេញលេញ ពីប្រព័ន្ធការពារកម្មសិទ្ធិបញ្ញា អាចធ្វើឱ្យក្រុមហ៊ុនទទួលបាននូវចំណូលពីការបង្កើតថ្មី និង ការច្នៃប្រឌិតរបស់ខ្លួន ដែលជាការលើកទឹកចិត្ត និងបង្កើនមូលធនដល់ការស្រាវជ្រាវនិងការអភិវឌ្ឍ សហគ្រាស តែងតែជូបប្រទះនូវបញ្ហាប្រឈមជាច្រើនក្នុងការទាញយកតម្លៃនៃកម្មសិទិ្ធបញ្ញារបស់ខ្លួន និង ប្រើប្រាស់កម្មសិទ្ធិបញ្ញា ឱ្យមានប្រសិទ្ធិភាពក្នុងយុទ្ធសាស្ត្រអាជីវកម្មរបស់ខ្លួន។
ក្រុមហ៊ុនដែលចំណាយ ធនធាន និងពេលវេលាក្នុងការការពារទ្រព្យកម្មសិទ្ធិបញ្ញារបស់ខ្លួនអាចបង្កើនការប្រកួតប្រជែងរបស់ខ្លួន និង ជួយ៖
• បង្ការគូប្រកួតប្រជែងពីការចម្លង ឬ ធ្វើត្រាប់តាមផលិតផលរបស់ខ្លួន
• ជៀសវាងលើការចំណាយថវិកាខ្ជះខ្ជាយលើការស្រាវជ្រាវ និង ការផ្សព្វផ្សាយនៅទីផ្សារ
• បង្កើតអត្តសញ្ញាណសហគ្រាសតាមរយៈម៉ាក
• ក្នុងការផ្តល់អាជ្ញាប័ណ្ណ ឬការផ្ទេរសិទ្ធិ ផ្សេងៗនៃកម្មសិទ្ធិបញ្ញា
• បង្កើតតម្លៃទីផ្សាររបស់ខ្លួន
• ទទួលបានមូលធន និងហិរញ្ញប្បទាន និង
• អាចពង្រីកទៅកាន់ទីផ្សារថ្មីៗ។
ដោយ៖ ប៉ុម ទូច
ប្រភព៖ នាយកដ្ឋានកម្មសិទ្ធិបញ្ញានៃក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម
