តើអ្វីជាមូលហេតុនៃជម្លោះរវាងពិភពគំនិតវិទ្យាសាស្ត្រ និង ពិភពសាសនា ?
ទស្សនវិទូរបស់ហុល្លង់ Baruch Spinoza បានពោលថា ៖«ខ្ញុំមិនដឹងថាត្រូវបង្រៀនទស្សនវិជ្ជាដូចម្ដេច ដើម្បីកុំឲ្យក្លាយជាអ្នករំខានដល់សាសនានោះទេ»។ ក្នុងន័យនេះ បញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់ថា វាពិតជាមានការលំបាកក្នុងការ គេឲ្យផុតពីជម្លោះ ឬ ការខ្វែងគំនិតគ្នារវាង វិទ្យាសាស្រ្ត និង សាសនា។ តើអ្វីជាដើមហេតុនៃជម្លោះរវាងពិភពតក្កវិជ្ជា និងពិភពនៃជំនឿគ្មានហេតុផល ?
ចំពោះគ្រប់សាសនាទាំងអស់ វាមិនមែនជាការត្រឹមត្រូវនោះឡើយ ដែលអ្នកទៅវាយតម្លៃថាសាសនានេះល្អ ឯសាសនានោះមិនល្អដូច្នោះ ព្រោះថាគោលដៅរបស់សាសនានីមួយៗ គឺសុទ្ធតែជាការអប់រំផ្លូវចិត្តមួយ ដែលតម្រង់មនុស្សឲ្យប្រតិបត្តិអំពើជាកុសល និងចៀសវាងនូវអំពើជាអកុសលទាំងឡាយ មានទឹកចិត្តសន្ដោសមេត្តាករុណាចំពោះគ្នាទៅវិញទៅមក។ យ៉ាងណាមិញ ជំនឿងប់ងុលជ្រុលហួសហេតុរបស់មនុស្សជាតិបូជាចំពោះសាសនា បានកែប្រែរូបភាពធម្មជាតិចំពោះគោលដៅពិតប្រាកដដែលសាសនាចង់ទូន្មានដឹកនាំជីវិតមនុស្សលោកទៅវិញ។
ដូចដែលអ្នកបានដឹងពីជំនឿជ្រុលនិយមរបស់អ្នកកាន់សាសនាឥស្លាមមួយភាគធំ បានជំទាស់ជាខ្លាំងចំពោះរាល់បុគ្គលដែលមិនប្រតិបត្តិតាមគោលការណ៍សាសនារបស់ពួកគេ រួមទាំងបុគ្គលដែលអូសទាញអ្នកកាន់សាសនាឥស្លាមទាំងឡាយឲ្យដាក់ខ្លួនទទួលស្គាល់នូវភាពខុសគ្នានៃជំនឿរបស់មនុស្សម្នាក់ៗផងដែរ។ ពួកគេសុទ្ធតែយល់ថា គោលការណ៍ក្នុងសាសនារបស់ពួកគេ គឺជាសច្ចភាពពីព្រះជាម្ចាស់ ជាអ្វីដែលគ្មានពួកឥស្លាមណាម្នាក់អាចមិនគោរពបាននោះឡើយ ដូច្នេះហើយទើបបានជាច្រើនឆ្នាំមកហើយនេះ គំនិតប្រឆាំងដ៏ខ្លាំងក្លានេះបាននាំទៅរកអំពើហិង្សាធ្វើអត្តឃាត ការប្រកាន់សាសនា ជម្លោះសាសនាជាដើម។ ភាពជ្រុលនិយមនេះទៀតសោត ធ្វើឲ្យពួកគេកាន់តែឃ្លាតឆ្ងាយពីពិភពតក្កវិជ្ជា និងភាពសមហេតុផលនៃធម្មជាតិរបស់មនុស្ស។
នៅថ្ងៃទី២៣ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១៦ វេបសាយ Phys.orgបានចេញផ្សាយអត្ថបទមួយក្រោមចំណងជើងថា 'The conflict between science and religion lies in our brains, researchers say' ដែលធ្វើការបកស្រាយទៅលើការសិក្សារបស់អ្នកស្រាវជ្រាវពីសាកលវិទ្យាល័យ Case Western Reserve និងសាកលវិទ្យាល័យ Babson College អំពីទម្រង់នៃខួរក្បាលរបស់មនុស្សដែលជាដើមហេតុបង្កឲ្យមានជម្លោះរវាងវិទ្យាសាស្ត្រ និងសាសនា។
ផ្អែកតាមការស្រាវជ្រាវរបស់ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវទាំងនោះ ខួរក្បាលរបស់មនុស្សខណ្ឌដោយដែនពីរខុសពីគ្នា។ ផ្នែកទី១គឺជាបណ្ដាញប្រព័ន្ធប្រសាទផ្នែកគិតវិភាគ ជាផ្នែកដែលប្រើការបកស្រាយទៅលើពិភពខាងក្រៅតាមបែបបទដើមកំណើតពីធម្មជាតិ តក្ក មានហេតុមានផល និងមានលក្ខណៈវិទ្យាសាស្ត្រ។ ផ្ទុយពីផ្នែកទី១ដែលផ្នែកទី២គឺជាបណ្ដាញប្រព័ន្ធប្រសាទផ្នែកសង្គម ឬអារម្មណ៍ ជាផ្នែកដែលផ្ទុកនូវអារម្មណ៍នៃសេចក្ដីមេត្តាអាណិតអាសូរ យល់ពីអារម្មណ៍អ្នកដទៃ និងបកស្រាយទៅលើពិភពខាងក្រៅដោយប្រើអារម្មណ៍ និងជំនឿគ្មានហេតុផល។ អ្នកស្រាវជ្រាវបានពន្យល់ថា នៅពេលបុគ្គលម្នាក់លម្អៀងទៅប្រើប្រាស់ខួរក្បាលផ្នែកណាមួយ នោះពួកគេនឹងត្រូវបានរាំងស្ទះដោយផ្នែកមួយទៀតនៃខួរក្បាលពីការបញ្ចេញសមត្ថភាពក្នុងការប្រើប្រាស់។
មិនគួរឲ្យចម្លែកឡើយដែលពួកគេក៏រកឃើញថា កាលណាបុគ្គលម្នាក់កាន់តែមានជំនឿខ្លាំងទៅលើសាសនា នោះពួកគេក៏នឹងមានចិត្តអាណិតអាសូរកាន់តែខ្លាំងចំពោះអ្នកដទៃ ហើយចាកឆ្ងាយពីការពិតនៃធម្មជាតិ។ ដូចគ្នាដែរ ចំពោះអ្នកប្រើប្រាស់ផ្នែកនៃខួរក្បាលដែលបកស្រាយអ្វីៗតាមបែបតក្ក នោះពួកគេក៏នឹងប្រើអារម្មណ៍កាន់តែតិចតួចដែរ។ ធម្មជាតិរបស់មនុស្សនេះ គឺតម្រូវឲ្យយើងម្នាក់ៗប្រើប្រាស់ផ្នែកទាំងពីរបែបណាឲ្យមានតុល្យភាពនឹងគ្នា។ ក៏ដោយសារតែម្នាក់ៗលម្អៀងជ្រុលហួសហេតុទៅលើតែផ្នែកណាមួយនោះហើយ ទើបការមិនយល់ពីគ្នា បង្កជាការកាប់សម្លាប់មនុស្សគ្នាឯងកើតមានឡើងជាបន្តបន្ទាប់យ៉ាងដូច្នេះ។
ជាចំណុចសំខាន់ដែលគួរបន្ថែមដែរនោះ គឺអ្នកស្រាវជ្រាវទាំងនោះក៏បានគូសបញ្ជាក់ថា ជំនឿខាងសាសនានៅពេលត្រូវបានយកមកប្រើប្រាស់នៅក្រោមកាលៈទេសៈត្រឹមត្រូវ នោះវានឹងជំរុញឲ្យមានភាពច្នៃប្រឌិតផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រ និងគំនិតបញ្ញាទៅវិញ។ យ៉ាងណាមិញ នៅពេលការគិតបែបវិភាគពិចារណាត្រូវបានរាំងស្ទះមិនឲ្យប្រើប្រាស់ក្រោមកាលៈទេសៈមិនត្រឹមត្រូវវិញ នោះវានឹងបង្កឲ្យមានគ្រោះថ្នាក់ ជាឧទាហរណ៍ជាក់ស្ដែងនៃជម្លោះសាសនាបង្កឲ្យមានសង្គ្រាមសម្លាប់មនុស្សជាតិក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រពិភពលោក និងជាភ្លើងសង្គ្រាមដ៏ក្ដៅគគុករបស់ពួកឥស្លាមដូចដែលបានឃើញស្រាប់នាពេលបច្ចុប្បន្ននេះឯង៕
ប្រែសម្រួល៖ ស្រីពៅ
ប្រភព៖ www.phys.org & www.nytimes.com
