ស្ថិតនៅលើផ្ទៃដីសរុបជាង ៥០ហិចតា មរតកបសេដ្ឋ​ បាននិងកំពុងចូលរួមចំណែកយ៉ាងសំខាន់ សម្រាប់ការងារ​សហគមន៍ តាមរយៈការផ្ដល់ការងារមិនតិចជាង ៥០កន្លែង នៅទីតាំងចំនួន ២ ក្នុងឃុំស្វាយចចិប ស្រុកបសេដ្ឋ និងមួយ​ទៀត នៅជាប់ព្រំប្រទល់ ស្រុកបសេដ្ឋ និងភ្នំស្រួច។ តើគម្រោងបានវិវឌ្ឍន៍ខ្លួនទៅជាគម្រោងកសិទេសចរណ៍ ដោយរបៀប​ណា?

អតីត​ជាកូនកសិករ​មកពីគ្រួសារ​ក្រីក្រ   លោក ហេង ឆវ័ន្ត អគ្គនាយកគម្រោង បានថ្លែងឲ្យដឹងថា លោក និង​ប្អូនជាដៃគូសុទ្ធតែមានកំណើតជាកូនកសិករនិងគ្រួសារក្រីក្រ បានគិត និង​ចាប់ផ្ដើម​ធ្វើ​គម្រោងនេះ «ដោយយកខ្លួនជាដើមទុនសុទ្ធសាទ» ដោយ​ជ្រើសរើសទីតាំង​នៅក្នុងភូមិត្រពាំងធ្លក ឃុំស្វាយ​ចចិប នៅចុងឆ្នាំ២០២២ មកដល់បច្ចុប្បន្ន យើងបានបង្កើតគុណតម្លៃ សម្រាប់សហគមន៍ ដែលកើតចេញពីបេះដូង​នៃការ​ស្រលាញ់របស់ស្ថាបនិកគម្រោងពិតៗ លើការប្រែក្លាយ «តំបន់ដែលពីអតីតកាលជាសមរភូមិចុងកាំភ្លើងសម័យសង្គ្រាម​ផ្ទៃ​ក្នុង ក្រោយ​មក​ជាកន្លែងចងគោរបស់កសិករ​» មកជាតំបន់លំហែបែបទេសចរណ៍ បោះតង់ និងកសិកម្មទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរណ៍ជាតិជាច្រើននាក់ មកលេងកម្សាន្ត និង​លំហែបន្ថែមពីលើគម្រោងកសិកម្មមានដំណាំស្រាប់ លើផ្ទៃដីសរុប ពីរកន្លែង​ជាង​ ៣០ ហិចតា។

លោកបន្តទៀតថា លើគម្រោងនៅទីតាំងខាងលើ លើផ្ទៃដីជាង ៣០ហិកតា យើងបានផ្តោតទៅលើដំណាំចេក មានសរុប​ជាង ៤ ពាន់ដើម សាឡាក់ ជាង ៣០០០ ដើម ក្រូចថ្លុងក្រហម ជាង ១០០០ ដើម តាង៉ែន ជិត ៥០០ ដើម និងដំណាំ​ប្រភេទកម្រ លម៉្មើរ ជាង ១៦០០ ដើម។ ក្រៅពីផ្តោតតែទៅលើដំណាំហូបផ្លែ នៅតាមដងផ្លូវចូល យើងបានចូលរួមជាមួយ​ប្រជាពលរដ្ឋដោយផ្ទាល់ ដាំដើមធ្នង់ប្រមាណជិត ១០០០ ដើម ត្របែកជួរជិត ៥០០ ដើម ដូដូងលម្អរជិត ១០០ ដើម លម្មើរ ដើមលាភ និងដំណាំផ្ដល់ប្លប់ជាច្រើនរយដើមទៀត ដោយចំណាយពេលប្រមាណ ១៣ ខែ មកនេះ។

លោក ហេង ឆវ័ន្ត បន្តទៀតថា ​យើង​កំពុង​ចង​សម្ព័ន្ធ​ជាមួយដៃគូនិង​អ្នកជំនាញ​កសិកម្ម​ជា​ច្រើន​កន្លែង ហើយពេល​ថ្មីៗ នេះយើង​បាន​សហការ​គ្នា ចងសម្ព័ន្ធ​ជាមួយគម្រោង​មរតកបសេដ្ឋ ​មួយ​កន្លែង​ទៀត​ ស្ថិតនៅជាប់ព្រំប្រទល់ស្រុក​ភ្នំស្រួច យើងបាន​ផ្ដោត​ទៅ​លើ​ ល្ហុង ការ៉ុត លើផ្ទៃដី ២២ ហិចតា ដោយមានដំណាំ ល្ហុង សរុប ជាង ៣០០០០ដើម។ នៅពេលសារព័ត៌មាន សាកសួរថា ការអភិវឌ្ឍគម្រោងបែបនេះ ចំណេញពីការវិនិយោគបែបណា លោកលើកឡើងថា ៖«គម្រោងបែបកសិទេសចរណ៍បែបនេះ មិនមែនទទួលបានប្រាក់ចំណេញមកវិញ ក្នុងរយៈពេល ១ ទៅ ៣ឆ្នាំ ដូចអាជីវកម្ម​ទូទៅមួយចំនួននោះទេ ហើយការចំណាយក្រៅពីថ្លៃដី ដែលជាថ្លៃដើម សំខាន់គឺការ អភិវឌ្ឍន៍ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ឲ្យដំណាំ និងគម្រោងមានផ្លូវ ប្រព័ន្ធទឹក កម្លាំងពលកម្ម លើការថែទាំ ជាការ​ចំណាយ​ដ៏ក្រាស់ក្រែលខ្លាំងណាស់ តែអ្នកដែលបានផលពិតប្រាកដ ក្នុង​ដំណាក់កាលនេះ គឺប្រជាពលរដ្ឋនៅមូលដ្ឋាន តាមរយៈការបង្កើតការងារ និងការផ្គត់ផ្គង់វត្ថុធាតុដើមមួយចំនួន មកដល់​គម្រោងរបស់យើង»។

ស្រុកបសេដ្ឋ ត្រូវបានមើលឃើញថា មានការបោះបង់ចោលការសិក្សា និងចំណាកស្រុកទៅប្រកបការងារនៅប្រទេសថៃ​ច្រើនមែនទែន កាលពីអំឡុងឆ្នំាំមុនៗ តែបច្ចុប្បន្នការរីកចម្រើននៅមូលដ្ឋាន ក្រោមការកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែង របស់អាជ្ញាធរ​ក្នុងតំបន់ស្របតាមគោលនយោបាយ ប្រកបដោយចក្ខុវិស័យ របស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា គម្រោងរបស់យើង និងគម្រោង​ផ្សេងៗទៀត បានបង្កើតការងារដ៏ច្រើនដល់កសិករ ជាពិសេសឃើញមានកសិដ្ឋានចិញ្ចឹមសត្វ ដំណាំផ្ទៃបៃតង និងគម្រោង​ជាច្រើនទៀត។

លោក អ៊ឹង វុធ មេឃុំស្វាយចចិប បានលើកឡើងប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មានថា ជាង២ឆ្នាំមុន និងមុនសម័យកូវីដ ការចំណាក​ស្រុកទៅធ្វើការនៅប្រទេសថៃ និងទៅធ្វើការនៅទីក្រុងច្រើន តែបច្ចុប្បន្នការចូលរួមរបស់វិស័យឯកជន បានលើកមុខមាត់​ស្រុកបានច្រើន ហើយប្រជាពលរដ្ឋ ក៏ប្រកបការងារច្រើន នៅតាមគម្រោងឯកជន ដូចជាគម្រោងមរតកបសេដ្ឋ ជាដើម។ ការចូលរួមរបស់វិស័យឯកជន ដែលស្របច្បាប់ និងត្រឹមត្រូវ សម្រាប់ការអភវិឌ្ឍនៅមូលដ្ឋាន គឺពិតជាមិនអាចខ្វះបាន​ជាដាច់ខាត។

​លោក អ៊ឹង វុធ បានបន្តទៀតថា គម្រោង អភិវឌ្ឍន៍នៅមូលដ្ឋាន គួរតែមិនត្រឹមបង្កើតការងារដល់ប្រជាជន ប៉ុន្តែគួរគិតគូ​បន្ថែមទៅដល់ការបង្កើត និរន្តរភាព នៃបរិស្ថាន តាមរយៈការដាំដើមឈើ និងដំណាំហូបផ្លែ ដូចជា ចំការល្ហុង ជាដើម ដែល​មានសមត្ថភាពផ្គត់ផ្គង់ ដល់ទីផ្សារក្នុងស្រុក កាត់បន្ថយការនាំចូលបានមួយផ្នែកធំផងដែរ។

ទោះជាយ៉ាងណា ផលលំបាកមួយ ដែលយើងជួបប្រទះ គឺកង្វះទីផ្សារនៅពេលខ្លះ ដែលធ្វើឲ្យគម្រោងមានបញ្ហា ខាតបង់​មួយផ្នែកធំផងដែរ។ លោក ហេង ឆវ័ន្ត បានលើកឡើង ដូច្នេះថា៖ «ប៉ុន្តែសប្ដាហ៍មុន យើងសម្រេចចែកល្ហុង ការ៉ុត ជិត ៣ តោន ដល់ប្រជាជន ដោយឥតគិតថ្លៃ ដោយសារតែបរិមាណតម្រូវការថយចុះ ហើយយើងមិនអាចទុកល្ហុងបានយូរ។ ជា​ជាងទុកឲ្យខូចចោល យើងបានសម្រេចចែកដល់ប្រជាជនអ្នកញ៉ាំ ហ្វ្រ៊ីៗ តែម្ដង»។

ពាក់ព័ន្ធនឹងវិស័យកសិទេសចរណ៍នេះផងដែរ បើយោងតាម ឯកឧត្តម តុប សុភ័ក្រ រដ្ឋលេខាធិការ និងជាអ្នកនាំពាក្យ​ក្រសួងទេសចរណ៍ ធ្លាប់មានប្រសាសន៍តាមរយៈកាសែតខ្មែរថាមស៍កន្លងទៅថា លោក សុខ សុខេន រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួង​ទេសចរណ៍ បានផ្តួចផ្តើមយុទ្ធសាស្ត្របន្ថែម ដើម្បីលើកកម្ពស់វិស័យទេសចរណ៍របស់ប្រទេស ឱ្យក្លាយជាគោលដៅ​ទេសចរណ៍​អន្តរជាតិឈានមុខគេ សម្រាប់អ្នកដំណើរទាំងអស់។ “យុទ្ធសាស្ត្រត្រូវបានបែងចែកទៅ​ជាគំនិតផ្តួចផ្តើម​ធំៗ​ចំនួនពីរដូចជា “បង្កើន៥-Five-Build និងការអភិវឌ្ឍន៍៣-Three-Develops”។

ឯកឧត្តម សុភ័ក្ត្រ បានបញ្ជាក់ថា គំនិតផ្តួចផ្តើម “បង្កើន៥-Five-Build” រួមបញ្ចូលការលើកកម្ពស់ប្រជាប្រិយភាព និង​ភាព​អស្ចារ្យរបស់ប្រទេសនៅលើឆាកអន្តរជាតិ និងការបង្កើនសមត្ថភាពក្នុងការចូលរួម​ក្នុងព្រឹត្តិការណ៍អន្តរជាតិ​ទេសចរណ៍​កាន់តែច្រើន ក្នុងគោលបំណងលើកកម្ពស់គោលដៅសក្តានុពលរបស់ប្រទេសជាតិ ការកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ​ទេសចរណ៍ ដើម្បីសម្រួលដល់ការដឹកជញ្ជូនអ្នកដំណើរ ហើយការបង្កើនផលិតផលទេសចរណ៍ ដែលពាក់ព័ន្ធនឹង​អេកូ​ទេសចរណ៍ វប្បធម៌ ប្រវត្តិសាស្ត្រ និងអាហារ ខណៈការសាងសង់ចុងក្រោយ គឺការបង្កើនធនធាន និងភាពទាក់ទាញ​នៃ​វិស័យទេសចរណ៍ ដើម្បីប្រកួតប្រជែងជាមួយពិភពលោក៕