តើក្រុមហ៊ុនធានាទិញមូលបត្រ ឬ Underwriter គឺជាអ្វី ហើយមានប៉ុន្មាននៅកម្ពុជា?
ក្រុមហ៊ុនធានាទិញមូលបត្រ ឬ Underwriter ជាស្ថាប័នដែលដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការចេញលក់និងផ្សព្វផ្សាយមូលបត្រជាសាធារណៈពីសារជីវកម្ម។ តួនាទីស្នូលរបស់ក្រុមហ៊ុននេះ គឺជួយក្រុមហ៊ុនចុះបញ្ជីបោះផ្សាយលក់ភាគហ៊ុនលើកដំបូង (IPO) ជាសារធារណៈក្នុងទីផ្សារដំបូង(Primary market)។
ដោយឡែក បើនិយាយអំពីការធនាទិញ (Underwriting) គឺជាសកម្មភាព ឫដំណើរការ ធ្វើឡើងដោយសហជីព (syndicate) ក្នុងការធានាលក់មូលបត្រដែលបោះផ្សាយមួយលើកៗ ដោយធ្វើការទិញមូលបត្រ នោះតាមតំលៃកំណត់ពីរដ្ឋាភិបាល ឫ ក្រុមហ៊ុនបោះផ្សាយ។ ជាមួយគ្នានេះការធានាទិញ ក៏មានការធ្វើឡើងដោយមាន កិច្ចសន្យាធានាទិញ (Underwriting Agreement) ដែលជាកិច្ចព្រមព្រៀងដែលធ្វើឡើងដើម្បីធានាទិញមូលបត្រទាំងអស់ ឬ មួយផ្នែកដែលលក់មិនអស់ តាមនីតិវិធីនៅកាលបរិច្ចេទផុតកំណត់នៃសំណើលក់ជាសាធារណៈ។ កិច្ចសន្យាធានាទិញនោះគឺរាប់បញ្ចូលទាំងកិច្ចសន្យាធានាទិញបន្តដែលធ្វើឡើង ដោយបុគ្គលដែលមានការអនុញ្ញាតតាមច្បាប់នេះ។ ផុតរយៈពេលនោះ ឯកជនត្រូវផ្ទេរនូវសិទ្ធិ សិទ្ធិកាន់កាប់ និងផលប្រយោជន៏ទាំងអស់លើសំណង់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ដែល មានលក្ខណៈល្អ តាមលក្ខខណ្ឌនៃកិច្ចសន្យាមកឱ្យ ស្ថាប័នមានសមត្ថកិច្ចវិញ។
ការតែងតាំងក្រុមហ៊ុនធានាទិញមូលបត្រ និងការបង្កើតក្រុមការងារបោះផ្សាយលក់ មូលបត្រកម្មសិទ្ធិជាសាធារណៈជាលើកដំបូង បន្ទាប់ពីក្រុមហ៊ុនបានបំពេញបទដ្ឋានជាច្រើនស្របតាមការតម្រូវរបស់គណៈកម្មការមូលបត្ររួចហើយ ក្រុមហ៊ុនដែលចង់ចុះបញ្ជីនៅផ្សារមូលបត្រកម្ពុជា មិនចាំបាច់បារម្ភពីការរៀបចំ និងបំពេញនីតិវិធីនៃការបោះផ្សាយលក់មូលបត្រដោយខ្លួនឯងនោះទេ ដោយសារក្រុមហ៊ុនត្រូវតែងតាំងក្រុមហ៊ុនធានាទិញមូលបត្រ (Underwriter) ដែលទទួលបានអជ្ញាបណ្ណពីគ.ម.ក ហើយក្នុងដំណាក់កាលនេះដែរ ក្រុមហ៊ុនត្រូវជ្រើសរើសក្រុមហ៊ុន ផ្ដល់សេវាសវនកម្ម មេធាវី ដែលទទួលបានការទទួលស្គាល់ពី គ.ម.ក ជាដើម ដើម្បីបង្កើតជាក្រុមការងារបោះផ្សាយលក់មូលបត្រកម្មសិទ្ធិជាសាធារណៈលើកដំបូង (IPO Team)។ ក្រុមការងារនេះ នឹងជួយសម្រួលការងារដល់ក្រុមហ៊ុនបោះផ្សាយលក់មូលបត្រក្នុងដំណើរការបោះផ្សាយលក់មូលបត្រកម្មសិទ្ធិជាសាធារណៈលើកដំបូង ជាពិសេសការរៀបចំរបាយការណ៍ត្រួតពិនិត្យការបំពេញកាតព្វកិច្ចតាមផ្លូវច្បាប់ (Due Diligence Report) និងរៀបចំឯកសារផ្ដល់ព័ត៍មាន (Disclosure Document) ជាដើម។
ទន្ទឹមនឹងនេះ ផងដែរក្នុងទីផ្សារ មូលបត្រកម្ពុជាយើងក៌មានក្រុមហ៊ុនធានាទិញមូលបត្រចំនួន ៦ ដែលទទួលបានការអនុញ្ញាតពីគណៈកម្មការមូលបត្រកម្ពុជា (SECC)។ កាណាស៊ីឃ្យូរឹធី(CANA Securities LTD) ក្រុមហ៊ុន កាណាស៊ីឃ្យូរឹធី បានទទួលការអនុញ្ញាតពី គណៈកម្មការ មូលបត្រ កម្ពុជា (គ.ម.ក) ធ្វើជា ក្រុមហ៊ុនធានាទិញមូលបត្រ(Underwriter) នៅថ្ងៃទី២០ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១០ ដែលអនុញ្ញាតឱ្យទទួល ប្រតិបត្តិការអាជីវកម្ម និង ការវិនិយោគក្នុងទីផ្សារ មូលបត្រ។ជាក្រុមហ៊ុន បុត្រសម្ព័ន្ធ គ្រប់គ្រង ទាំងស្រុងដោយធនាគារកាណាឌីយ៉ា ។ផ្តល់សេវាកម្ម ជូនអតិថិជន ជារូបវន្តបុគ្គលនិងនិតិបុគ្គល (ក្រុមហ៊ុន) រួមមានដូចជា:
- សាជីវកម្មហិរញ្ញវត្ថុ
- ជើងសាមូលបត្រ(Brokerage និង
- ការផ្តល់យោបល់ស្រាវជ្រាវ លើផ្នែកមូលបត្រ។
កម្រៃជើងសារដែលកាណាស៊ីឃ្យូរឹធីគិតពីវិនិយោគិន ពេលចរាចរភាគហ៊ុនមួយម្ដងគឺ 0,៥០% និងកម្រៃជើងសារអប្បរមារស្មើ ១០,០០០រៀល ភ្នំពេញស៊ីឃ្យូរឹធី (Phnom Penh Securities PLC) ភ្នំពេញស៊ីឃ្យូរឹធី ជាក្រុមហ៊ុនធានាទិញមូលបត្រ(Underwriter) និង និង ឈ្មួញជើងសារឧបករណ៍និស្សន្ទ ដែលទទួលបានការអនុញ្ញាតពីគណៈកម្មការមូលបត្រ ។ មានផ្តល់ជូននូវសេវាហិរញ្ញវត្ថុដូចជាៈ
- ការធានារ៉ាប់រងទិញនិងបោះផ្សាយមូលបត្រ(Underwriter & Underwriting)
- ការផ្តល់សេវាឈ្មួញកណ្តាល(Broker)
- ការផ្តល់ប្រឹក្សាយោបល់លើការវិនិយោគ
- ការវិនិយោគ និង ការផ្ទេរមូលបត្រ។
កម្រៃជើងសារដែលភ្នំពេញស៊ីឃ្យូរឹធីគិតពីវិនិយោគិន ពេលចរាចរភាគហ៊ុនមួយម្ដងគឺ 0,៦៧% និងកម្រៃជើងសារអប្បរមារស្មើ ៤,០០០រៀល អេស ប៊ី អាយ រូលយ៉ាល់ស៊ីឃ្យូរឹធី (SBI Royal Securities) ជាក្រុមហ៊ុនធានាទិញមូលបត្រ និង ជើងសារមូលបត្រ។ដែលទទួលបានការអនុញ្ញាតពីគណៈកម្មការមូលបត្រកម្ពុជា(SECC)។ ក្រុមហ៊ុនត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅក្នុងខែកុម្ភៈឆ្នាំ២០១០។ ក្រុមហ៊ុន អេសប៊ីអាយ រ៉ូយ៉ាល់ស៊ីឃ្យួរឹធី (SBIR) ជាក្រុមហ៊ុនមូលបត្រជប៉ុនដំបូងគេបង្អស់នៅក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាដែលទទួល បានអាជ្ញាបណ្ណពេញលេញពីគណៈកម្មការមូលបត្រកម្ពុជា(គ.ម.ក)ដើម្បីធ្វើប្រតិបតិ្តការអាជីវកម្មមូលបត្រ។ ក្រុមហ៊ុន SBIR បានរួមបញ្ជូលគ្នាជាមួយក្រុមហ៊ុនរ៉ូយ៉ាល់គ្រុបនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជានាខែធ្នូឆ្នាំ២០១១ និងបានចងសម្ព័ន្ឋមូលធនជាមួយនឹងក្រុមហ៊ុន Finansia Syrus Securities Public Company Limited (Finansia Syrus) នៃព្រះរាជាណាចក្រថៃនាខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៤។ អេស ប៊ី អាយ រូលយ៉ាល់ស៊ីឃ្យូរឹធីបានផ្ដល់សេវាកម្មផ្នែកជើងសារមូលបត្រដូចជាៈ·
- ជួញដូរមូលបត្រ(លក់ និង ទិញភាគហ៊ុន)·
- បើកគណនីជួយដូរភាគហ៊ុន·
- ផ្ដល់ពត៌មានពីផ្សារហ៊ុន·
- ផ្ដល់ពត៌មានទីផ្សារហ៊ុនតាមគេហទំព័រ
កម្រៃជើងសារដែល អេស ប៊ី អាយ រូលយ៉ាល់ស៊ីឃ្យូរឹធីគិតពីវិនិយោគិន ពេលចរាចរភាគហ៊ុនមួយម្ដងគឺ 0,៥០% និងកម្រៃជើងសារអប្បរមារស្មើ 0 រៀល។ កម្ពុ ស៊ីឃ្យូរឹធី(CAMPU Securities) ក្រុមហ៊ុន កម្ពុ ស៊ីឃ្យូរឹធីជាក្រុមហ៊ុនធានាទិញមូលបត្រ(underwriting)ហើយក៌ជាក្រុមហ៊ុនជើងសារមូលបត្រ(Brokerage) ផងដែរ។ Campu Securities បានទទួលអាជ្ញាប័ណ្ណ នៅថ្ងៃទី២៥ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១០ ជាផ្លូវការពីគណៈកម្មការមូលបត្រកម្ពុជា ក្នុងការធានាទិញមូលបត្រ ដែលបើកឱកាសឲ្យក្រុមហ៊ុន Campu Securities អាចផ្ដល់សេវាកម្មទិញ និងលក់មូលបត្រ។ ក្រុមហ៊ុន Campu Securities ទទួលបានរង្វាន់ជាសមាជិកនៃផ្សារមូលបត្រកម្ពុជានៅថ្ងៃទី៥ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១១។ កម្ពុ ស៊ីឃ្យូរឹធី មានផ្ដល់ សេវាកម្មជើងសារមូលបត្រដូចជាៈ
- ជួយវិនិយោគិនចូលរួមក្នុងការបោះផ្សាយមូលបត្រ ជាសាធារណៈលើកដំបូង
- ជួយវិនិយោគិនក្នុងការបើកគណនីជួញដូរមូលបត្រ
- មានពាណិជ្ជករដែលមានបទពិសោធនិងមានលក្ខណៈសម្បត្តិគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីដោះស្រាយសកម្មភាពជួញដូរមូលបត្រ
- សេវាកម្មឈ្មួញកណ្តាល(Broker) ដែលមានលក្ខណៈសម្បត្តិគ្រប់គ្រាន់ ផ្នែកហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ IT
- បណ្តាញសាខាធំទូលាយនៃបណ្តាញសាខានៅប្រទេសម៉ាឡេស៊ីហុងកុងនិងកម្ពុជា
អ អេច ប៊ី ឥណ្ឌូឆៃណា ស៊ីឃ្យូរឹធី(RHB Indochina China Securities) ក្រុមហ៊ុន RHB Indochina Securities PLC ជាក្រុមហ៊ុនធានាទិញ(Underwriter)នឹងបោះផ្សាយមូលបត្រលើកដំបូង(IPO) ជាសារធាណៈក្នុ ងផ្សារដំបូង។ ហើយក៌ជាក្រុមហ៊ុនជើងសារមូលបត្រ( Brokerage) ដូចគ្នា។ កម្រៃជើងសារដែលក្រុមហ៊ុន អ អេច ប៊ី ឥណ្ឌូឆៃណា ស៊ីឃ្យូរីធី គិតកម្រៃជើងសារពីវិនិយោគិនក្នុងការចរាចរភាគហ៊ុនម្ដងគឺចន្លោះពី0,30%-0,៦៥%នៃមួយប្រតិបត្ដិការ។ យាន់តាស៊ីឃ្យូរឹធី(Yuanta Securities) យាន់តាស៊ីឃ្យូរឹធីជាក្រុមហ៊ុនពាក់ព័ន្ធនឹងមូលបត្រដែលជាប់ចំណាត់ថ្នាក់លេខ ១ នៅតៃវ៉ាន់ ហើយកំពុងតែពង្រីកខ្លួនចូលទៅក្នុងទីផ្សារមូលបត្រអាស៊ាន។ នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាយាន់តាស៊ីឃ្យូរឹធី ជាក្រុមហ៊ុនធានាទិញមូលបត្រ(Underwriter) ពាណិជ្ជករមូលបត្រ(Dealer) និង ជើងសារមូលបត្រ(Brokerage) ដែលទទួលបានការអនុញ្ញាតពីគណៈកម្មការមូលបត្រកម្ពុជា(SECC)។ កម្រៃជើងសារដែលយាន់តាស៊ីឃ្យូរឹធីគិតពីវិនិយោគិនពេលចរាចរភាគហ៊ុនមួយលើកគឺ 0,៦០%-០,៩០% និងតម្លៃអតិប្បបរមា 0 រៀល៕
ដោយ៖ គឹម ច័ន្ទលាភ
