ហានិភ័យធំៗទាំង ៦ នៅពេលវិនិយោគលើសញ្ញាប័ណ្ណ ដែលអ្នកគួរយល់ដឹង
រាល់ការវិនិយោគទាំងអស់ តើការវិនិយោគណាដែលគ្មានហានិភ័យនោះ? ចម្លើយគឺគ្មានទេ គ្រាន់តែ ថាការវិនិយោគប្រភេទខ្លះមានហានិភ័យតិច ប្រភេទខ្លះទៀតមានហានិភ័យខ្ពស់តែប៉ុណ្ណោះ។ ដោយឡែកការវិនិយោគលើសញ្ញាប័ណ្ណជាការវិនិយោគមួយដែលគេទទួលស្គាល់ថាមានហានិភ័យតិចជាង មូលបត្រកម្មសិទ្ធិ។ ដូច្នេះចង់ដឹងថាហានិភ័យអ្វីខ្លះដែលអាចកើតមានខណៈដែលអ្នកចង់វិនិយោគលើសញ្ញាប័ណ្ណនេះ?
១) ហានិភ័យអត្រាការប្រាក់
អត្រាការប្រាក់តែងប្រែប្រួលជានិច្ច បើស្ថិតក្នុងស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ចមិនអំណោយផល អត្រាការប្រាក់អាចប្រែប្រួលប្រចាំថ្ងៃក៏មាន។ ពេលអត្រាការប្រាក់កើនឡើង តម្លៃទីផ្សារនៃសញ្ញាប័ណ្ណនៅពេលបោះផ្សាយទាបជាងអត្រាការប្រាក់ មានន័យថាវានឹងធ្លាក់ចុះ។ នៅពេលដែលតម្លៃធ្លាក់ចុះ នាំឲ្យផលទទួលបាន (Yield) កើនឡើង ដែលវាធ្វើឲ្យមានភាពប្រកួតប្រជែងអត្រាការប្រាក់ទៅនឹងការផ្តល់ជូនសម្រាប់ការបោះផ្សាយសញ្ញាប័ណ្ណថ្មី។ បើអ្នកត្រូវការលក់សញ្ញាប័ណ្ណនោះមុនកាលកំណត់ (maturity date) អ្នកអាចនឹងខាតប្រសិនបើការប្រាក់ខ្ពស់ (ខណៈដែលអ្នកលក់)។
២) ហានិភ័យនៃការវិនិយោគឡើងវិញ
ពែលអ្នកកាន់សញ្ញាប័ណ្ណមួយរហូតដល់កាលកំណត់ ឬលក់វាមុនដល់កាលកំណត់ ហានិភ័យដែលអ្នកនឹងជួបគឺការវិនិយោគដែលមានអត្រាផលត្រលប់ទាប។ ពេលដែលអត្រាការប្រាក់ធ្លាក់ វាជារឿងល្អមួយដែលអ្នកគួរពិចារណាលើការទិញសញ្ញាប័ណ្ណណាមួយដែលមានអាយុកាលខ្លី។ ហានិភ័យនៃការវិនិយោគឡើងវិញក៏មាននៅក្នុងការទូទាត់គូប៉ុន (coupon) ដែលអ្នកទទួលក្នុងអាយុកាលរបស់សញ្ញាប័ណ្ណ ហើយជាក់ស្តែងអ្នកប្រហែលជាមិនអាចធ្វើការវិនិយោគឡើងវិញជាមួយអត្រាត្រលប់ដដែលបានទេ។
៣) ហានិភ័យអតិផរណា
ករណីដែលអតិផរណាខ្ពស់ជាងការរំពឹងទុក អត្រាត្រលប់ពិតទាបជាងការដែលអ្នករំពឹងទទួលបាន (ដែលអត្រាការប្រាក់របស់សញ្ញាប័ណ្ណបានដកចេញនូវអតិផរណា)។ ឧទាហរណ៍ អត្រាការប្រាក់នៃសញ្ញាប័ណ្ណគឺ ៣% និងហានិភ័យមាន ២% និងអត្រាត្រលប់ពិតមាន ១%។ សញ្ញាប័ណ្ណភាពច្រើនតម្លៃនៃផលទទួលបានគឺខ្ពស់ជាងហានិភ័យ នេះក្នុងលទ្ធផលនៃអត្រាត្រលប់ពិតវិជ្ជមាន។ ផ្ទុយទៅវិញក្នុងឧទាហរណ៍នេះដែរ បើហានិភ័យប្តូរទៅជា ៤% ជំនួសឲ្យ ២% វិញ អ្នកនឹងមានអត្រាត្រលប់ពិតអវិជ្ជមាននៃ -២%។
៤) ហានិភ័យនៃការបង្វិលសង ឬទូទាត់សង
ហានិភ័យនៃទូទាត់សងនេះ ជាហានិភ័យដែលអ្នកបោះផ្សាយនៃសញ្ញាប័ណ្ណមិនអាចចំណាយលើការបង់ការប្រាក់ ឬការចំណាយប្រាក់ដើម ហើយអ្នកអាចនឹងខាតចំនួនខ្លះឬទាំងស្រុងតែម្តងលើការវិនិយោគនោះ។ បើវាជាសញ្ញាប័ណ្ណរបស់រដ្ឋវាមិនចោទជាបញ្ហាប៉ុន្មានទេ ជាទូទៅវាមានការព្រួយបារម្ភច្រើនចំពោះអ្នកកាន់សញ្ញាប័ណ្ណរបស់សាជីវកម្ម។
៥) ដាក់ចំណាត់ថ្នាក់ទាប
វាជាហនិភ័យមួយរបស់ក្រុមហ៊ុនដែលអ្នកបានវិនិយោគលើសញ្ញាប័ណ្ណ តែក្រុមហ៊ុននោះទទួលបានការដាក់ចំណាត់ថ្នាក់ទាប។ នៅពេលដែលសញ្ញាប័ណ្ណជាក់លាក់មួយ ឬអ្នកបោះផ្សាយត្រូវបានគេដាក់ចំណាត់ថ្នាក់ទាប វាជាហេតុអូសទាញឲ្យតម្លៃសញ្ញាប័ណ្ណធ្លាក់ចុះ អ្នកវិនិយោគថ្មីក្នុងសញ្ញាប័ណ្ណនេះអាចនឹងទាមទារផលទទួលបានខ្ពស់ ដើម្បីទូទាត់ជាមួយហានិភ័យដែលបានកើនឡើង។
៦) ហានិភ័យសន្ទនីយភាព
ជាមួយនឹងករណីលើកលែងនៃរតនាគារ និងភ្នាក់ងារសញ្ញាប័ណ្ណ សញ្ញាប័ណ្ណរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកមានសន្ទនីយភាពជាងមូលបត្រ។ គិតឲ្យសាមញ្ញ សន្ទនីយភាពនៃទីផ្សារមានន័យថាមានអ្នកទិញ និងអ្នកលក់ច្រើន មានភាពសកម្មក្នុងការចូលរួមជួញដូរ ឯការបាត់បង់ឬការខ្វះខាតលើសន្ទនីយភាពគឺផ្ទុយពីអត្ថន័យខាងលើ៕
ដោយ៖ យ៉ាយ៉ា