អ្វីជាឧត្តមភាពប្រៀបធៀប (Comparative Advantage)ក្នុងន័យសេដ្ឋកិច្ច?
ឧត្តមភាពប្រៀបធៀប ជាលក្ខខណ្ឌសេដ្ឋកិច្ចមួយដែលកំណត់ទៅលើសមត្ថភាពផលិតទំនិញឬសេវាកម្ម ក្នុងកម្រិតចំណាយថ្លៃដើមផលិតទាបជាងដៃគូប្រជែង។ ឧត្តមភាពប្រៀបធៀបក៏បានផ្តល់ឲ្យក្រុមហ៊ុន ឬស្ថាប័នមួយនូវលទ្ធភាពនៃការលក់ទំនិញឬសេវាកម្មរបស់ខ្លួន ក្នុងតម្លៃមួយទាបជាងគូប្រជែង និងមានចំនួនច្រើនជាមួយប្រាក់ចំនេញខ្ពស់។
ស្វែងយល់បន្ថែមពីឧត្តមភាពប្រៀបធៀប
គំនិតសំខាន់មួយក្នុងទ្រឹស្តីសេដ្ឋកិច្ច ឧត្តមភាពប្រៀបធៀបគឺជាការយល់ដឹងពីឱកាសថ្លៃដើមទាបក្នុងការផលិត ដែលវាជាសក្តានុពលមួយនៃអត្ថប្រយោជន៍ពេលអ្នកចូលរួមប្រកួតប្រជែងក្នុងទីផ្សារ។ ក្រុមហ៊ុនទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍ច្រើនជាងមុន ការខាតបង់មានតិច និងមានឱកាសខ្ពស់ក្នុងការក្តោបក្តាប់ទីផ្សារលើទំនិញឯកទេសកម្មរបស់ខ្លួន។
មួយវិញទៀត ឧត្តមភាពប្រៀបធៀបគឺជាជម្រើសល្អបំផុតមួយសម្រាប់ការធ្វើ trade-off។ មានន័យថា ពេលអ្នកអាចផលិតបានផលិតផលពីរប្រភេទ តែមានមួយមុខ (ផលិតផលទី ១) ដែលអ្នកអាចផលិតបានល្អទាំងគុណភាព ទាំងចំនួន និងតម្លៃ ឯទំនិញមួយមុខទៀត (ផលិតផលទី ២) អ្នកត្រូវចំណាយច្រើនក្នុងការផលិត ឬត្រូវចំនាយពេលយូរ ឬអ្នកផលិតមិនបានល្អដូចគូប្រជែង។ ដូច្នេះអ្នកគួរពិចារណាបោះបង់ការផលិតនូវផលិតផលទី ២ ហើយចាប់យកផលិតនូវផលិតផលណាដែលអ្នកមានឯកទេសកម្មទៅបានហើយ។
ពិពិតកម្ម ឬភាពសម្បូរបែបនៃជំនាញ
មិនមែនតែនៅក្នុងខ្សែសង្វាក់ផលិតកម្មសម្រាប់ក្រុមហ៊ុន ឬការផលិតរបស់ប្រទេសជាតិមួយទេ សូម្បីសមត្ថភាពបុគ្គលម្នាក់ក៏ត្រូវមានឧត្តមភាពប្រៀបធៀបដែរ។ ដើម្បីងាយស្រួលយល់ត្រង់ចំនុចនេះ យើងនឹងលើកយកជាឧទាហរណ៍មកពន្យល់ជាក់ស្តែងវិញ៖
ករណី១៖ ក្នុងការងារសាងសង់មួយ លោក សំ គឺជាជាងសំណង់ម្នាក់ គាត់អាចសង់ផ្ទះមួយបានតាំងពីដើមរហូតដល់ចប់ប្រសិនបើអ្នកភូមិចង់បានផ្ទះល្មមមួយទាំងទំហំនិងគុណភាព។ តែជាក់ស្តែងគាត់មានជំនាញខាងរៀប ចាក់ធ្នឹម តែការបូក ចាប់ជ្រី និងលាបថ្នាំគាត់ធ្វើមិនបានល្អទេ។ នេះជាហេតុនាំឲ្យការម៉ៅការសំណង់គាត់ទទួលបានកម្រៃទាប ព្រោះបើតាមសោភ័ណភាពគឺមិនសូវស្អាតឡើយ។ ស្របពេលជាមួយគ្នានេះ លោក ដារ៉ា ក៏ជាជាងសំណង់ដូចគ្នា តែគាត់មិនសូវជាទទួលម៉ៅការសំណង់ទាំងមូលទេ ព្រោះគាត់ចាក់ពុម្ពមិនសូវជាល្អ ដូចការរៀបឥដ្ឋ បូក និងលាបថ្នាព៌ណទេ ដូច្នេះ ដារ៉ា តែងទទួលគម្រោងសម្រាប់តែលើការរៀបឥដ្ឋ ការបូក និងលាបថ្នាំប៉ុណ្ណោះ ហើយគិតជាការ៉េវិញ។ ក្នុងករណីនេះ បើលោក សំ មានឯកទេសមួយផ្នែកហើយ លោក ដារ៉ា មានឯកទេសមួយផ្នែក អ្នកទាំងពីរចូលរួមការងារជាមួយគ្នា គេអាចចំនេញទាំងពេលវេលាធ្វើការ និងថវិកា។
ករណី២៖ មានប្រទេស “ក” និងប្រទេស “ខ” ធ្វើការផលិតក្រណាត់ និងគ្រឿងចក្រដូចគ្នា។ តែការផលិតគ្រឿងចក្ររបស់ប្រទេស “ក” ត្រូវចំណាយពេល ៦ ម៉ោងដើម្បីបានគ្រឿងចក្រមួយ ខណៈដែលប្រទេស “ខ” ចំណាយពេលតែ ២ ម៉ោងប៉ុណ្ណោះ។ ដោយឡែកប្រទេស “ខ” ត្រូវចំណាយពេល ១ ម៉ោងដើម្បីផលិតក្រណាត់មួយកី តែប្រទេស “ក” ចំណាយពេលតែ ២០នាទីប៉ុណ្ណោះក្នុងក្រណាត់មួយកីប្រវែងដូចគ្នានេះ។ ដូចនេះមានន័យថា ប្រទេស “ក” មានឯកទេសផលិតក្រណាត់ ឯប្រទេស “ខ” មានឯកទេសផលិតគ្រឿងចក្រ ពួកគេគួរធ្វើការដោះដូរពាណិជ្ជកម្មជាមួយគ្នា ដើម្បីកាត់បន្ថយថ្លៃចំណាយលើការផលិត និងផ្គត់ផ្គង់តម្រូវការទីផ្សារឲ្យទាន់ពេលវេលា។ ចំពោះតម្លៃវិញទោះមិនធ្វើការបកស្រាយច្រើនក៏អាចយល់បានដែរថា អ្នកដែលអាចផលិតបានច្រើនហើយចំនាយពេលតិចច្បាស់ជាតម្លៃធូរថ្លៃតាមនេះដែរហើយ។ ការធ្វើបែបនេះគឺផ្តល់ផលចំនេញមួយទៀតគឺឯកទេសកម្មរបស់កម្មករ ព្រោះនៅពេលដែលកម្មករមានជំនាញ អាចថ្នឹកនឹងការងារបាន អ្នកគួរ trade-off ការផលិតណាដែលអ្នកចំណាយច្រើន ហើយកម្មករគ្មានជំនាញ បើមិនដូច្នោះទេអ្នកច្បាស់ជាត្រូវចំណាយពេលក្នុងការបណ្តុះបណ្តាលបុគ្គលិកបន្ថែមទៀតដើម្បីមានជំនាញ។
ឧត្តមភាពប្រៀប និង ឧត្តមភាពប្រកួតប្រជែង
ឧត្តមភាពប្រកួតប្រជែង (Competitive Advantage) គឺសំដៅដល់សមត្ថភាពរបស់ក្រុមហ៊ុន ឬសេដ្ឋកិច្ច ឬប្រទេសមួយ ឬរូបវន្តបុគ្គលដែលអាចផ្តល់តម្លៃដ៏ម៉ាំទាំមួយលើការប្រើប្រាស់ផលិតផលមួយដែលយើងផលិត ធៀបនឹងផលិតផលគូប្រជែង។ ស្តាប់ទៅវាហាក់ដូចជាស្រដៀងនឹងឧត្តមភាពប្រៀប តែជាក់ស្តែងវាខុសគ្នា។
សម្រាប់ក្រុមហ៊ុនមួយ ដើម្បីទទួលបានឧត្តមភាពប្រកួតប្រជែងអ្នកត្រូវគិតសំខាន់លើ ៣ ចំនុចដែលអ្នកនឹងផ្តល់ជូនអ្នកប្រើប្រាស់ដូចជា៖ ផលិតផលឬសេវាកម្ម ដែលមានគុណភាពខ្ពស់ ឬ តម្លៃផលិតផលឬសេវាកម្មទាប ឬផ្តល់លក្ខណៈពិសេសដែលអតិថិជនត្រូវការជំនួសវិញ។ ជាទូទៅអ្នកអាចជ្រើសមួយក្នុងចំណោមបី ឬអ្នកខ្លះគាត់មានលទ្ធភាព គឺជ្រើសយកពីរក្នុងចំណោមបីខាងលើ តែអ្នកមិនអាចជ្រើសយកទាំងបីបានទេ ព្រោះអ្នកនឹងក្ស័យធនដោយសារតែការចង់ប្រកួតប្រជែងមិនខាន៕
ដោយ៖ យ៉ាយ៉ា
