ជាម្ចាស់ផ្ទះកិច្ចប្រជុំអាស៊ានលើកទី៣៤នេះ ថៃគួរគាំទ្រដល់រដ្ឋសមាជិកក្នុងការការពារសិទ្ធិមនុស្សក្នុងតំបន់
កិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានលើកទី ៣៤ នឹងប្រព្រឹត្តទៅចាប់ពី ថ្ងៃទី ២០ ដល់ ២៣ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៩ នៅក្នុងប្រទេសថៃខាងមុខនេះ ដោយមាន លោក ប្រាយុទ្ធ ចាន់អូឆា ជាអ្នកដើរតួនាទីជាអ្នកដឹកនាំក្នុងកិច្ចប្រជុំនេះ។
បច្ចុប្បន្ន សិទ្ធិមនុស្សនិងការរំលោភបំពានកំពុងតែជាបញ្ហាចោទខ្លាំង ដូចជា ការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សលើជនជាតិ រ៉ូហ៊ីនយ៉ា នៅប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាជាដើម។ ដូចនេះក្នុងនាមជាប្រធានអាស៊ានក្នុងការដឹកនាំកិច្ចប្រជុំកំពូលលើកទី ៣៤ នេះ ប្រទេសថៃគួរចូលរួមក្នុងសកម្មភាពការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងការរំលោភបំពាននេះឲ្យបានយ៉ាងខ្លាំងក្លាបំផុត។
បញ្ហានៃការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស និងវិបត្តិនានាក្នុងប្រទេស បានកំណត់ប្រសិទ្ធិភាពរបស់អាស៊ាន
ក្រឡែកទៅមើលមីយ៉ាន់ម៉ា អសមត្ថភាព ឬការគ្មានឆន្ទៈក្នុងការការពារសិទ្ធិលើជនជាតិរ៉ូហ៊ីនយ៉ា បាននឹងកំពុងបង្កជាវិបត្តិនៅក្នុងប្រទេសនេះ និងមានការប៉ះពាល់ដល់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងតំបន់អាស៊ានទាំងមូល។ សូម្បីប្រទេសថៃខ្លួនឯងក៏នឹងស្ថិតក្រោមការយកចិត្តទុកដាក់ផងដែរនៅឆ្នាំ ២០១៩នេះ ។ ពិធីគ្រងរាជសម្បត្តិរបស់ព្រះមហាក្សត្រថៃ និងការបោះឆ្នោតសកលហាក់កំពុងស្ថិតនៅលើបំពង់បំភាយផ្សែងពុលមួយ ដែលទាំងអស់នេះអាចនឹងបង្កភាពចលាចលស៊ីវិលដល់ប្រទេសខណៈដែលថៃក្លាយជាប្រធានអាស៊ាន។
ពេលដែលថៃធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលកាលពីឆ្នាំ ២០០៩ អ្នកគាំទ្រអតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រី ថាក់ស៊ីន ស៊ីណាវ៉ាត្រា និងក្រុមនយោបាយជឿនលឿនផ្សេងទៀតបានធ្វើបាតុកម្មកិច្ចប្រជុំនេះ។ ពួកគេបង្ខំឲ្យមានការបោះឆ្នោតសារជាថ្មី ហើយក៏ត្រូវបានបង្ក្រាបរាល់សកម្មភាពដោយអតីតនាយករដ្ឋមន្រ្តី អាភីស៊ីត វីចាជីវ៉ា។ ដូចនេះ ប្រសិនបើប្រទេសថៃ និងអាស៊ានចង់សម្រេចឈានទៅការភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងលក្ខណៈតំបន់បានល្អ រដ្ឋដែលជាសមាជិកអាស៊ានទាំងអស់ចាំបាច់ធ្វើការបើកចំហរទំនាក់ទំនង និងជួយគ្នាទៅ វិញទៅមកពីបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សនេះ។ នេះត្រូវចាប់ផ្តើមជាមួយការឃ្លាំមើលនិងការការពារការរំលោភបំពានសិទ្ធិមនុស្ស អាស៊ានត្រូវកសាងនូវអ្វីដែលជាប្រសិទ្ធភាព ក៏ដូចជាកិច្ចព្រមព្រៀងស្តីពីគណនេយ្យភាពនិងតម្លាភាព។
ដរាបណាការរំលោភបំពានសិទ្ធិមនុស្សនៅតែបន្តរីករាលដាល គំនិតផ្តួចផ្តើមក្នុងការងារមួយនេះនឹងលែងមានការគាំទ្រ ហើយរដ្ឋាភិបាលប្រទេសដែលមានការរំលោភបំពានសិទ្ធិមនុស្សនោះ នឹងត្រូវចាត់ជារដ្ឋាភិបាលដែលអសមត្ថភាព។ បញ្ហាប្រឈមទាំងនេះនឹងបន្តស្ថិតក្នុងរបៀបវារៈកិច្ចប្រជុំអាស៊ាន ហើយវាក៏នៅតែជាបញ្ហាគួរឲ្យឈឺក្បាលមួយសម្រាប់ប្រទេសថៃ ក្នុងការពិភាក្សាពីបញ្ហាទាំងអស់នេះជាមួយប្រទេសជាសមាជិកអាស៊ានដទៃទៀត។ អ្នកនយោបាយខ្លះនឹងជំទាស់ថា វាជាការទន្ទ្រានក្នុងតំបន់ស្តីពីបញ្ហាក្នុងស្រុកដូចជាសិទ្ធិមនុស្ស គំរាមកំហែងដល់អធិបតេយ្យភាពរបស់រដ្ឋាភិបាលជាសមាជិកជាដើម ប៉ុន្តែនេះគឺជាតុល្យភាពរបស់បណ្ដាប្រទេសសមាជិកអាស៊ានដែលត្រូវតែលូកដៃដោះស្រាយបញ្ហាចំពោះមុខ។
ភាពជាដៃគូក្នុងតំបន់ត្រូវតែចាប់ផ្តើមជាមួយនឹងតម្រូវការរបស់ប្រជាជន
មេដឹកនាំពិភពលោកនឹងតាមដានការរីកចម្រើនរបស់អាស៊ាន លើបញ្ហាសំខាន់ៗដែលជាការចង្អុលបង្ហាញថាតើ ប្រទេសថៃនឹងទទួលបានជោគជ័យក្នុងនាមជាប្រធានអាស៊ានដែរឬយ៉ាងណា? ដោយប្រទេសថៃ កំពុងធ្វើការផ្តោតសំខាន់លើការអភិវឌ្ឍជាតិប្រកបដោយស្ថិរភាព ឌីជីថលតិចណូឡូជី និងគម្រោងសេដ្ឋកិច្ចបៃតង។ រដ្ឋជាសមាជិកអាស៊ានបានប្តេជ្ញាជំរុញតាមរយៈកិច្ចព្រមព្រៀងដៃគូសេដ្ឋកិច្ចគ្រប់ជ្រុងជ្រោយក្នុងតំបន់ (RCEP) ហើយប្រមុខរដ្ឋជាច្រើននឹងផ្តល់អាទិភាពលើកិច្ចព្រមព្រៀងនានាដើម្បីធានាបានលើបញ្ហា សមុទ្រចិនខាងត្បូងនិងការបំផ្លិចបំផ្លាញ ការឈ្លានពានរបស់កូរ៉េខាងជើង។
តែទោះជាយ៉ាងណាវានៅតែជារឿងមួយដ៏ពិបាកសម្រាប់ប្រទេសថៃ ដែលត្រូវមកផ្តោតការងារសំខាន់មួយដោះស្រាយផ្នែកសិទ្ធិបន្ថែមទៀតក្នុងតំបន់អាស៊ានទាំងមូល។ ប្រទេសថៃនឹងដឹកនាំគណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សអន្តររដ្ឋាភិបាលអាស៊ាន (AICHR) ហើយមានឱកាសប្រើយន្តការនេះនិងយន្តការផ្សេងទៀតដើម្បីកសាងទំនុកចិត្តនិងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ ដើម្បីដោះស្រាយការរំលោភសិទ្ធិនិងការពារសំឡេងរបស់សហគមន៍មូលដ្ឋាននៅទូទាំងតំបន់។
ដើម្បីជួយសម្រាលបន្ទុកដល់ប្រទេសថៃ ក៏ដូចជាដើម្បីសន្តិសុខ សុវត្ថិភាពក្នុងតំបន់អាស៊ានទាំងមូល ប្រទេសជាសមាជិកទាំងអស់ត្រូវរួមចំណែកការពារសិទ្ធិមនុស្សក្នុងប្រទេសរបស់ខ្លួនឲ្យបានល្អប្រសើរបំផុត។ អាស៊ានអាចគាំទ្រពួកគេក្នុងការបង្កើតយន្តការថ្នាក់តំបន់សម្រាប់គណនេយ្យភាពភាព ជាដៃគូឆ្លងដែនដ៏ល្អបំផុតសម្រាប់និរន្តភាពត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅពេលភាគីទាំងពីរដឹងពីអ្វីដែលកំពុងកើតមាន នៅផ្នែកម្ខាងទៀតនៃព្រំដែននិងអាចជួយគ្នាទៅវិញទៅមកដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហារបស់ពួកគេ៕
ដោយ៖ យ៉ាយ៉ា
