ផែនទី ៣ផ្ទាំងបង្ហាញយុទ្ធសាស្ត្ររបស់កូរ៉េខាងជើង
កូរ៉េគឺជាឧបទ្វីបមួយដែលលាតសន្ធឹងទៅទិសខាងត្បូងបើគិតពីតំបន់ Manchuria នៃសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិនដែលហ៊ុមព័ទ្ធទៅដោយសមុទ្រលឿង និងប្រទេសជប៉ុន។ ឧបទ្វីបនេះ ក៏មានព្រំប្រទល់ជាប់នឹងសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន និងរុស្ស៊ីផងដែរ។
១) ឧបទ្វីបកូរ៉េ និងតំបន់ព័ទ្ធជុំវិញ៖ បើនិយាយពីកត្តាភូមិសាស្ត្រ ឧបទ្វីបកូរ៉េគឺស្ថិតនៅលើទីតាំងគម្រាមកំហែងទៅដល់មហាអំណាចចំនួនបី។ កូរ៉េអាចគម្រាមកំហែងជប៉ុនមិនឱ្យចូលសមុទ្រចិនផ្នែកខាងកើត និងមហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិកពីសមុទ្រជប៉ុនបាន។ កូរ៉េក៏អាចបង្កការរំខានដល់ចិននៅសមុទ្រលឿន និងរំខានដល់សៀងហៃទៀតផង។ ជប៉ុន និងចិន បានឈ្លានពានឧបទ្វីបកូរ៉េជាច្រើនលើកច្រើនសារ។ ដោយសារតែកត្តាភូមិសាស្ត្រ ធ្វើឱ្យចិន និងជប៉ុន ពិបាកដណ្ដើមយកកូរ៉េ។ មហាអំណាចមិនតិចនោះទេ ដែលចង់បានកូរ៉េនាអតីតកាលមិនមែនមហាអំណាចទាំងនោះចង់បានទ្រព្យសម្បត្តិ ឬធនធានរ៉ែរបស់កូរ៉េនោះទេ ប៉ុន្តែ គឺចង់បានទីតាំងមួយដើម្បីឈរជើងនៅតំបន់យុទ្ធសាស្ត្រនេះ។
២) ចិន រុស្ស៊ី និងសហរដ្ឋអាមេរិកបែងចែកកូរ៉េបន្ទាប់ពីសង្គ្រាមលោកលើកទីពីរ
ការបញ្ចប់សង្គ្រាមលោកលើកទីពីរ មិនអាចបន្ថយសារសំខាន់នៃឧបទ្វីបកូរ៉េនោះទេ។ និយាយដោយងាយ វាអាចបន្ថយតួអង្គមួយគឺជប៉ុនបាន ប៉ុន្តែវាបានបន្ថែមតួអង្គមួយថ្មីទៀតគឺសហរដ្ឋអាមេរិកជំនួសវិញ។ ដូច្នេះវត្តមានរបស់អាមេរិក នៅកូរ៉េមិនមែនជារឿងថ្មីនោះទេ។ ការចាញ់សង្គ្រាមលោកលើកទីពីរ ធ្វើឱ្យជប៉ុនបានបាត់បង់អនុត្តរភាពមកលើកូរ៉េ។ អនុសញ្ញាយ៉ាល់តា (Yalta) បានបង្កើតរដ្ឋាភិបាលរួបរួមមានបួនភាគីដែលសុទ្ធសឹងតែជាមហាអំណាច ប៉ុន្តែរដ្ឋាភិបាលរួបរួមនោះបរាជ័យ។
បើនិយាយពីហេតុផលវិញ សហរដ្ឋអាមេរិកនាពេលនោះមិនបានចាត់ទុកកូរ៉េខាងត្បូងជាទ្រព្យយុទ្ធសាស្ត្រដ៏សំខាន់នោះទេ ប៉ុន្តែសហភាពសូវៀត និងចិនសម្លឹងឃើញឱកាសយ៉ាងធំធេង។ សូវៀតបានជួបបរាជ័យដ៏ធំក្នុងរឿងប៊ែរឡាំង ហើយកូរ៉េនឹងអាចគំរាមកំហែងទៅដល់ Vladivostock ដែលនឹងហុចផលដល់សហរដ្ឋអាមេរិកបាន។
បើនិយាយរឿងអតីតកាលវិញ គឺកាលណោះ ប្រធានាធិបតីអាមេរិកលោក Harry Truman ពិបាកនឹងសម្រេចចិត្តខ្លាំង (សម័យសង្គ្រាមកូរ៉េ)។ កូរ៉េមិនសំខាន់ប៉ុន្មានចំពោះសន្តិសុខរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកទេ ប៉ុន្តែរឿងដែលសំខាន់លោក Truman បានគណនាពីទីតាំងយុទ្ធសាស្ត្ររបស់កូរ៉េខាងជើងដែលអាចជួយការពារជប៉ុន និងកូរ៉េខាងត្បូងដែលជាសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់ខ្លួនបាន។ ដូច្នេះហើយបានជាសហរដ្ឋអាមេរិក បានធ្វើសង្គ្រាមដោយចំហតែម្ដង។
៣) កូរ៉េខាងជើងបានក្លាយជាអាយ៉ងសម្ព័ន្ធមិត្តចិន-រុស្ស៊ី
កូរ៉េខាងត្បូងបានងើបឡើងជាមហាអំណាចឧស្សាហកម្មថ្មីមួយនៅក្នុងពិភពលោកក្នុងរយៈពេលដ៏ខ្លីបន្ទាប់ពីសង្គ្រាម។ ជោគជ័យគឺមួយផ្នែកធំកើតឡើងដោយសារតែយុទ្ធសាស្ត្រផ្ដល់សម្បទានដើម្បីរក្សានូវការប្ដេជ្ញាចិត្តរយៈពេលវែងដើម្បីការងារកូរ៉េខាងត្បូង។ ទោះជាយ៉ាងណា មានហានិភ័យពីរកើតឡើង មួយគឺវិជ្ជមាន និងមួយទៀតគឺអវិជ្ជមាន។ វិជ្ជមាន គឺទទួលបានការអត្ថប្រយោជន៍ផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច ចំណែករឿងអវិជ្ជមាន គឺប្រឈមនឹងសង្គ្រាម។
ដោយឡែក ទំនាក់ទំនងរវាងកូរ៉េខាងជើង និងចិន និងរុស្ស៊ី ហាក់មិនទទួលបានផលច្រើននោះទេ។ ក្រោយពេលសហភាពសូវៀតដួលរលំ ចិនបានដើរតួនាទីជាអ្នកជួយទំនុកបម្រុងកូរ៉េខាងជើងយ៉ាងពេញលេញ (គ្មានសូវៀត) ប៉ុន្តែដំណើរការអភិវឌ្ឍកូរ៉េខាងត្បូងលឿនខ្លាំង ស្របពេលដែលមានការគាំទ្រពីសហរដ្ឋអាមេរិកដែលជាមហាអំណាចសេដ្ឋកិច្ច និងយោធាផុតលេខផងនោះ អំណាចរវាងកូរ៉េខាងជើង និងខាងត្បូងគ្មានតុល្យភាពនឹងគ្នានោះទេ។
តាមក្រុមអ្នកវិភាគ មហាអំណាចទាំងពីរ គឺរុស្ស៊ី និងចិន មិនចង់ធ្វើឱ្យកូរ៉េខាងជើងខ្លាំងនោះទេ ព្រោះ ថា កូរ៉េខាងជើង អាចនឹងងាកបកខាំអ្នកទាំងពីរវិញបាន ដូច្នេះប្រទេសទាំងពីរបានបង្កើតរបត់នយោបាយមួយដល់កូរ៉េខាងជើងដែលធ្វើឱ្យកូរ៉េខាងជើងពិបាកងើប៕
ដោយ៖ រតនៈវិភូ
ប្រភព៖ www.businessinsider.com
២) ចិន រុស្ស៊ី និងសហរដ្ឋអាមេរិកបែងចែកកូរ៉េបន្ទាប់ពីសង្គ្រាមលោកលើកទីពីរ
ការបញ្ចប់សង្គ្រាមលោកលើកទីពីរ មិនអាចបន្ថយសារសំខាន់នៃឧបទ្វីបកូរ៉េនោះទេ។ និយាយដោយងាយ វាអាចបន្ថយតួអង្គមួយគឺជប៉ុនបាន ប៉ុន្តែវាបានបន្ថែមតួអង្គមួយថ្មីទៀតគឺសហរដ្ឋអាមេរិកជំនួសវិញ។ ដូច្នេះវត្តមានរបស់អាមេរិក នៅកូរ៉េមិនមែនជារឿងថ្មីនោះទេ។ ការចាញ់សង្គ្រាមលោកលើកទីពីរ ធ្វើឱ្យជប៉ុនបានបាត់បង់អនុត្តរភាពមកលើកូរ៉េ។ អនុសញ្ញាយ៉ាល់តា (Yalta) បានបង្កើតរដ្ឋាភិបាលរួបរួមមានបួនភាគីដែលសុទ្ធសឹងតែជាមហាអំណាច ប៉ុន្តែរដ្ឋាភិបាលរួបរួមនោះបរាជ័យ។
បើនិយាយពីហេតុផលវិញ សហរដ្ឋអាមេរិកនាពេលនោះមិនបានចាត់ទុកកូរ៉េខាងត្បូងជាទ្រព្យយុទ្ធសាស្ត្រដ៏សំខាន់នោះទេ ប៉ុន្តែសហភាពសូវៀត និងចិនសម្លឹងឃើញឱកាសយ៉ាងធំធេង។ សូវៀតបានជួបបរាជ័យដ៏ធំក្នុងរឿងប៊ែរឡាំង ហើយកូរ៉េនឹងអាចគំរាមកំហែងទៅដល់ Vladivostock ដែលនឹងហុចផលដល់សហរដ្ឋអាមេរិកបាន។
បើនិយាយរឿងអតីតកាលវិញ គឺកាលណោះ ប្រធានាធិបតីអាមេរិកលោក Harry Truman ពិបាកនឹងសម្រេចចិត្តខ្លាំង (សម័យសង្គ្រាមកូរ៉េ)។ កូរ៉េមិនសំខាន់ប៉ុន្មានចំពោះសន្តិសុខរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកទេ ប៉ុន្តែរឿងដែលសំខាន់លោក Truman បានគណនាពីទីតាំងយុទ្ធសាស្ត្ររបស់កូរ៉េខាងជើងដែលអាចជួយការពារជប៉ុន និងកូរ៉េខាងត្បូងដែលជាសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់ខ្លួនបាន។ ដូច្នេះហើយបានជាសហរដ្ឋអាមេរិក បានធ្វើសង្គ្រាមដោយចំហតែម្ដង។
៣) កូរ៉េខាងជើងបានក្លាយជាអាយ៉ងសម្ព័ន្ធមិត្តចិន-រុស្ស៊ី
កូរ៉េខាងត្បូងបានងើបឡើងជាមហាអំណាចឧស្សាហកម្មថ្មីមួយនៅក្នុងពិភពលោកក្នុងរយៈពេលដ៏ខ្លីបន្ទាប់ពីសង្គ្រាម។ ជោគជ័យគឺមួយផ្នែកធំកើតឡើងដោយសារតែយុទ្ធសាស្ត្រផ្ដល់សម្បទានដើម្បីរក្សានូវការប្ដេជ្ញាចិត្តរយៈពេលវែងដើម្បីការងារកូរ៉េខាងត្បូង។ ទោះជាយ៉ាងណា មានហានិភ័យពីរកើតឡើង មួយគឺវិជ្ជមាន និងមួយទៀតគឺអវិជ្ជមាន។ វិជ្ជមាន គឺទទួលបានការអត្ថប្រយោជន៍ផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច ចំណែករឿងអវិជ្ជមាន គឺប្រឈមនឹងសង្គ្រាម។
ដោយឡែក ទំនាក់ទំនងរវាងកូរ៉េខាងជើង និងចិន និងរុស្ស៊ី ហាក់មិនទទួលបានផលច្រើននោះទេ។ ក្រោយពេលសហភាពសូវៀតដួលរលំ ចិនបានដើរតួនាទីជាអ្នកជួយទំនុកបម្រុងកូរ៉េខាងជើងយ៉ាងពេញលេញ (គ្មានសូវៀត) ប៉ុន្តែដំណើរការអភិវឌ្ឍកូរ៉េខាងត្បូងលឿនខ្លាំង ស្របពេលដែលមានការគាំទ្រពីសហរដ្ឋអាមេរិកដែលជាមហាអំណាចសេដ្ឋកិច្ច និងយោធាផុតលេខផងនោះ អំណាចរវាងកូរ៉េខាងជើង និងខាងត្បូងគ្មានតុល្យភាពនឹងគ្នានោះទេ។
តាមក្រុមអ្នកវិភាគ មហាអំណាចទាំងពីរ គឺរុស្ស៊ី និងចិន មិនចង់ធ្វើឱ្យកូរ៉េខាងជើងខ្លាំងនោះទេ ព្រោះ ថា កូរ៉េខាងជើង អាចនឹងងាកបកខាំអ្នកទាំងពីរវិញបាន ដូច្នេះប្រទេសទាំងពីរបានបង្កើតរបត់នយោបាយមួយដល់កូរ៉េខាងជើងដែលធ្វើឱ្យកូរ៉េខាងជើងពិបាកងើប៕
ដោយ៖ រតនៈវិភូ
ប្រភព៖ www.businessinsider.com
