កត្តា៣សំខាន់ៗ ដែលនាំឲ្យសង្គ្រាមនៅអាស៊ី ពិបាកជៀសផុតនៅពេលខាងមុខ!
បច្ចុប្បន្ន នៅលើពិភពលោកមានបញ្ហាស្មុគស្មាញជាច្រើនដែលកំពុងកើតមាន។ ចំពោះនៅតំបន់អាស៊ីវិញ ក៏សម្បូរណាស់ដែរ ហើយមានអ្នកជំនាញមួយចំនួនយល់ឃើញថា សង្គ្រាមងាយនឹងផ្ទុះឡើងខ្លាំងណាស់ ប្រសិនបើ គ្មានដំណោះស្រាយសមស្របនោះទេ។ ខាងក្រោមនេះ ជាកត្តា៣សំខាន់ៗ ដែលនាំឲ្យតំបន់អាស៊ីងាយនឹងផ្ទុះសង្គ្រាម៖
- បញ្ហាទំនាក់ទំនងរវាងចិន និង ជប៉ុន៖ ចិន និង ជប៉ុនជាប្រទេសដែលក្បែរខាងគ្នា ហើយមានជម្លោះជាមួយគ្នាជាយូរមកហើយតាំងពីសម័យដើមមក។ បច្ចុប្បន្ននេះ អ្វីដែលយើងអាចសង្កេតឃើញចំណុចមួយដែលធ្វើប្រទេសទាំងពីរអាចនឹងប្រឈមមុខដោយប្រើកម្លាំងបាយនោះ គឺបញ្ហាជម្លោះនៅសមុទ្រចិនខាងកើត ។ ប្រទេសទាំងពីរសុទ្ធតែអះអាងថា កោះសេនកាគូជារបស់ខ្លួន ខណៈបច្ចុប្បន្នកោះនេះកំពុងកាន់កាប់ជាផ្លូវការដោយជប៉ុន។ ប៉ុន្តែជាញយដង ចិនតែងតែបញ្ជូននាវាចម្បាំង និង យន្តហោះចម្បាំងក្រវែលចុះឡើងនៅតំបន់កោះនោះ ធ្វើឲ្យជប៉ុនដែលធ្លាប់តែមានអំណាចខ្លាំងមុនសម័យសង្គ្រាមលោកបញ្ចប់នោះ តែងផ្ទុះកំហឹង ហើយបានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ថ្កោលទោសចំពោះចិន។ ប៉ុន្តែចិននៅតែឆ្មក់ចូលទៅតំបន់នោះ ដដែល។
បច្ចុប្បន្ននេះ ជប៉ុនមិនមានកម្លាំងទ័ពខ្លាំងក្លាដូចអតីតកាលឡើយ ក្រោយពេលខ្លួនចាញ់សង្គ្រាមអាមេរិក គឺរដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់ជប៉ុន មិនអនុញ្ញាតឲ្យពង្រឹងកម្លាំងយោធាដូចពីមុនឡើយ ពោលគឺគ្រាន់តែអាចធ្វើឡើងក្នុងន័យដើម្បីការពារខ្លួនប៉ុណ្ណោះ។ ចំពោះការធានាសន្តិសុខ នៅពេលមានការឈ្លានពានពីបរទេស គឺមានអាមេរិកជាអ្នកការពារ។ ប៉ុន្តែចាប់តាំងពីលោក ស៊ីនហ្សូ អាបេ នាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុនបានឡើងកាន់អំណាចនៅចុងឆ្នាំ២០១២មក ប្រទេសជប៉ុនបានព្យាយាមផ្លាស់ប្តូរមុខមាត់ខ្លាំង ដោយព្យាយាមពង្រឹងអំណាចយោធារបស់ខ្លួនបន្តិចម្តងៗ។ កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍កន្លងទៅ គណៈរដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុនបានអនុម័តគម្រោងថវិកាថ្មីមួយ ដើម្បីពង្រឹងដល់វិស័យការពារជាតិរបស់ខ្លួន ស្របពេលដែលចិនកំពុងពង្រឹងសាច់ដុំរបស់ខ្លួនយ៉ាងខ្លាំង ដែលប្រការនេះនាំឲ្យជប៉ុនមានការមិនស្រណុកចិត្តឡើយ។ ដូច្នេះហើយ ក្នុងស្ថានភាពនេះ ត្រូវបានក្រុមអ្នកវិភាគមួយចំនួនយល់ឃើញថា បើស្ថានការណ៍នៅតែមិនធូរស្រាលទេ សង្គ្រាមរវាងប្រទេសទាំងពីរពិតជាងាយនឹងផ្ទុះឡើងខ្លាំងណាស់។ - បត្តិនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង៖ បច្ចុប្បន្ននេះ បញ្ហាជម្លោះនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង ជាប្រធានបទដ៏សែនក្តៅបំផុត ដែលពិភពលោកកំពុងតាមដាន និង ពិភាក្សា។ ជម្លោះនេះកើតឡើងរវាងប្រទេសចិន និង បណ្តាប្រទេសក្នុងតំបន់អាស៊ីផ្សេងទៀត ដូចជា វៀតណាម ហ្វីលីពីន ម៉ាឡេស៊ី ប្រ៊ុយណេ និង តៃវ៉ាន់ផងដែរ។ មួយរយៈចុងក្រោយនេះ មានប្រទេសពីរដែលតែងប្រឈមមុខតានតឹងខ្លាំងជាមួយនឹងចិន គឺមានប្រទេសវៀតណាម និង ហ្វីលីពីន។ ដោយសារតែស្ថានភាពតានតឹងខ្លាំង ជាពិសេសចិនមានឥទ្ធិពលខ្លាំងផងនោះ ប្រទេសវៀតណាម និង ហ្វីលីពីនបានព្យាយាមពង្រឹងទំនាក់ទំនងជាមួយនឹងអាមេរិក ដើម្បីអាចយកឥទ្ធិពលអាមេរិកមកទប់ទល់ជាមួយចិន។ ជាមួយគ្នានោះ ចិនបានព្រមានធ្វើយ៉ាងណាឲ្យអាមេរិកនៅឲ្យឆ្ងាយពីបញ្ហាជម្លោះនេះ ព្រោះបើមិនដូច្នោះទេ បញ្ហាមិនងាយនឹងបញ្ចប់ឡើយ ហើយសង្គ្រាមនឹងផ្ទុះឡើងយ៉ាងងាយបំផុត។ ដើម្បីពង្រឹងអំណាចរបស់ខ្លួន ចិនបានសាងសង់កោះសិប្បនិមិត្តនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូងផងដែរដែលធ្វើឲ្យភាគីជម្លោះ មិនសប្បាយចិត្តនោះឡើយ ប៉ុន្តែមិនមានឥទ្ធិពលគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីបញ្ឈប់ចិន។ ជាមួយគ្នានោះដែរ អាមេរិកក៏បង្ហាញពីក្តីមិនសប្បាយចិត្តចំពោះសកម្មភាពរបស់ចិន ហើយក៏បញ្ជូនយន្តហោះ និង នាវាចម្បាំងទៅក្រវែលតំបន់កោះនោះផងដែរ ជាហេតុនាំឲ្យចិនមិនសប្បាយចិត្តនោះឡើយ។ ក្នុងស្ថានភាពនេះ សង្គ្រាមពិតជា ងាយនឹងផ្ទុះឡើងណាស់ បើដំណោះស្រាយមិនអាចធ្វើឡើងដោយសន្តិវិធីទេ។
- បញ្ហាកូរ៉េខាងជើង៖ កូរ៉េខាងជើងត្រូវបានគេស្គាល់ច្បាស់ថា ជាប្រទេសក្រីក្រ និង ផ្ដាច់ការបំផុត ហើយប្រជាជនរស់នៅយ៉ាងវេទនា។ ប៉ុន្តែរដ្ឋាភិបាលគ្រប់ជំនាន់ គឺតាំងពីជីតាដល់ចៅ ផ្តោតសំខាន់តែលើវិស័យការពារជាតិប៉ុណ្ណោះ ជាពិសេសកម្មវិធីនុយក្លេអ៊ែរ។ អង្គការសហប្រជាជាតិ បានដាក់ទណ្ឌកម្មជាច្រើនដងទៅហើយ លើរដ្ឋាភិបាលទីក្រុងព្យុងយ៉ាង ប៉ុន្តែមិនមានអ្វីផ្លាស់ប្តូរនោះឡើយ។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះកូរ៉េខាងជើង តែងបង្អួតពីអនុភាពរបស់ខ្លួន ដោយគំរាមវាយប្រហារកូរ៉េខាងត្បូង និង សហរដ្ឋអាមេរិកទៀតផង។ អស់ពេលជាយូរមកហើយ ដំណោះស្រាយចំពោះបញ្ហានេះនៅមិនទាន់អាចដោះស្រាយបាននៅឡើយ ហើយបើកម្តៅនៅតែបន្តកើនឡើងមែននោះ សង្គ្រាមនុយក្លេអ៊ែរនឹងផ្ទុះឡើង ត្បិតអីកូរ៉េខាងជើងត្រូវនិយាយគេសន្និដ្ឋានថា កំពុងផលិតអាវុធនុយក្លេអ៊ែរជាច្រើន៕
ដោយ៖ អ៊ុន ភក្តី ប្រភព៖ www.nationalinterest.org & time.com
