ហេតុអ្វីព័ត៌មានត្រូវបានបញ្ជូនទៅកាន់ខួរក្បាលក្នុងទម្រង់ជាសញ្ញាណអគ្គិសនី ? តើរាងកាយមនុស្សបង្កើតអគ្គិសនីយ៉ាងដូចម្ដេច ?
នៅពេលអ្នកកំពុងតែចិតផ្លែឈើ ហើយក៏ស្រាប់តែមុតដៃ ណឺរ៉ូននៅក្នុងកោសិកាដៃរបស់អ្នកនឹងបញ្ជូនព័ត៌មានក្រោមរូបរាងជាសញ្ញាណអគ្គិសនីទៅកាន់ខួរក្បាលអ្នក ដែលប្រាប់អ្នកឲ្យទទួលដឹងនូវអារម្មណ៍ឈឺចាប់។ សកម្មភាពបញ្ជូនព័ត៌មានទៅវិញទៅមកពីសរីរាង្គមួយទៅសរីរាង្គមួយទៀតយ៉ាងសកម្មនៅក្នុងសារពាង្គកាយរបស់អ្នកទាំងមូលសុទ្ធតែត្រូវពឹងផ្អែកទៅលើសញ្ញាណអគ្គិសនីនេះទាំងអស់ បើពុំដូច្នោះទេអ្នកប្រាកដជាស្លាប់បាត់បង់ជីវិតដោយពុំមានអ្វីបញ្ជូនព័ត៌មានឲ្យខួរក្បាលប្រាប់អ្នកឲ្យស្វែងរកសុវត្ថិភាព នៅពេលអ្នកជួបគ្រោះថ្នាក់នោះឡើយ។
ប៉ុន្តែ បើយើងសាកពិចារណាបន្តិច ធម្មជាតិបានផ្ដល់ឲ្យមនុស្សនូវឧបករណ៍ដ៏ឈ្លាសវៃក្នុងដៃជាច្រើន ដែលមនុស្សយើងតែងមិនសូវចាប់អារម្មណ៍និងឲ្យតម្លៃទៅលើរបស់ស្រាប់ៗទាំងនោះ។ ហេតុអ្វីព័ត៌មានទាំងឡាយដែលបញ្ជូនទៅកាន់សរីរាង្គខួរក្បាល ស្ថិតនៅក្រោមទម្រង់ជាសញ្ញាណអគ្គិសនី ? តើមនុស្សយើងបង្កើតថាមពលអគ្គិសនីទាំងនោះនៅក្នុងរាងកាយយ៉ាងដូចម្ដេច ? តើវាមានដំណើរការណ៍តាមរបៀបណាដែរ ?
[caption id="attachment_43277" align="aligncenter" width="600"]
www.dailymail.co.uk[/caption]
ចម្លើយដ៏ខ្លីតែមួយគត់ គឺវាមានឫសគល់មកពីម៉ូលេគុលអាតូម ជាដំណើរការណ៍ម៉ូលេគុលអាតូមក្នុងសារពាង្គកាយរបស់អ្នកដែលទ្រទ្រង់ជីវិតអ្នក តែអ្នកមិនអាចមើលឃើញបាននេះឯង។ ដើម្បីយល់ពីដំណើរការណ៍ដែលម៉ូលេគុលអាតូមអាចបង្កើតថាមពលអគ្គិសនី ដែលអាចបញ្ជូនព័ត៌មានទៅកាន់ខួរក្បាលដែលអាចឲ្យយើងទទួលអារម្មណ៍ថាភ័យខ្លាច សប្បាយរីករាយ ឬកើតទុក្ខជាដើម យើងគួរយកបណ្ដុំនៃគំនិតដ៏ធំមួយមកបកជាស្រទាប់មួយៗ។
អ្វីៗទាំងអស់សុទ្ធតែបង្កឡើងពីអាតូម។ នៅក្នុងអាតូមនេះទៅទៀត បង្កឡើងដោយភាគល្អិតតូចៗដែលមានដូចជា ប្រូតុង (មានបន្ទុកវិជ្ជមាន) ណឺត្រុង (គ្មានបន្ទុកឬណឺត) និងអេឡិចត្រុង (មានបន្ទុកអវិជ្ជមាន)។ ភាគល្អិត៣ប្រភេទនេះតម្រៀបគ្នានៅក្នុងអាតូមទៅតាមទម្រង់មួយដែលមានប្រូតុងនិងណឺត្រុងនៅចំកណ្ដាលណ្វៃយ៉ូរបស់អាតូមមួយ រីឯអេឡិចត្រុងមានចលនាវិលជុំវិញណ្វៃយ៉ូអាតូម។ អាតូមភាគច្រើនតែងមានចំនួនប្រូតុងស្មើគ្នានឹងចំនួនរបស់អេឡិចត្រុង ឬបន្ទុក-ស្មើនឹងបន្ទុក+។
នៅក្នុងតារាងខួបនៃធាតុគីមី បើអ្នកសង្កេតមើលអាតូមអ៊ីដ្រូហ្សែន (H) អ្នកនឹងឃើញថាវាស្ថិតនៅលំដាប់ទី១ដំបូងគេបង្អស់។ មូលហេតុដែលវាស្ថិតក្នុងលំដាប់លេខរៀងទី១ នេះក៏ព្រោះតែអាតូមរបស់អ៊ីដ្រូហ្សែន មានចំនួនប្រូតុង១ ហើយដោយសារតែចំនួនប្រូតុងស្មើចំនួនអេឡិចត្រុង នោះអេឡិចត្រុងក៏មានចំនួន១ដូចគ្នាដែរ។ អេឡិចត្រុងនឹងតម្រៀបគ្នាជាស្រទាប់នៅខាងក្រៅណ្វៃយ៉ូអាតូម ប៉ុន្តែដោយសារតែអេឡិចត្រុងអ៊ីដ្រូហ្សែនមានតែ១ ដូចនេះស្រទាប់របស់វាក៏មាន១ដូចគ្នាដែរ។
[caption id="attachment_43280" align="aligncenter" width="600"]
hudsonvalleygeologist.blogspot.com[/caption]
មូលហេតុដែលវាចាំបាច់ក្នុងការយល់ដឹងពីស្រទាប់របស់អេឡិចត្រុងដែលមាននៅក្នុងអាតូមនីមួយៗ នេះក៏ព្រោះតែអេឡិចត្រុងដែលនៅស្រទាប់ខាងក្រៅបង្អស់ ជាអេឡិចត្រុងសេរី សេរីមានន័យថាបន្ទុក-នេះងាយនឹងហើរទៅរកណ្វៃយ៉ូអាតូមដទៃទៀតដែលនៅក្បែរវា។ អ្នកដឹងមកហើយថា អាតូមភាគច្រើនមានចំនួនបន្ទុក+ស្មើនឹងបន្ទុក-ស្មើគ្នា ដូចនេះនៅពេលដែលអេឡិចត្រុងសេរីនៅស្រទាប់ក្រៅបង្អស់របស់ណ្វៃយ៉ូអាតូម ហើរដោយសេរីទៅរកណ្វៃយ៉ូអាតូមដទៃទៀតដែលនៅក្បែរវា នោះណ្វៃយ៉ូអាតូមដែលអេឡិចត្រុងស្រទាប់ក្រៅរបស់វាហើរទៅរកណ្វៃយ៉ូអាតូមដទៃនេះនឹងមានបន្ទុក-តិចជាងបន្ទុក+។
ជាទូទៅឥរិយាបថរបស់ណ្វៃយ៉ូអាតូម នឹងព្យាយាមធ្វើបែបណាដើម្បីឲ្យបន្ទុក+និងបន្ទុក-មានភាពស្មើគ្នា។ តាមរបៀបនេះ ដើម្បីឲ្យវាស្មើគ្នា អេឡិចត្រុងស្រទាប់ក្រៅបង្អស់របស់ណ្វៃយ៉ូមួយផ្សេងទៀតនឹងហើរដោយសេរីមករកណ្វៃយ៉ូអាតូមដែលខ្វះអេឡិចត្រុងនេះ។ ដំណើរការណ៍បែបនេះនឹងប្រព្រឹត្តទៅរហូត ដែលគេហៅថាលំហូរអេឡិចត្រុង។ ត្រង់ភាពមិនស្មើគ្នារវាងបន្ទុក-និងបន្ទុក+នេះហើយ ដែលបង្កជាអគ្គិសនី។ ប៉ុន្តែ បើគ្មានថាមពលអ្វីពីខាងក្រៅមកជំរុញវាទេ នោះអេឡិចត្រុងស្រទាប់ក្រៅក៏មិនហើរចេញពីណ្វៃយ៉ូអាតូមរបស់ខ្លួនបែបនេះដែរ ហើយអគ្គិសនីក៏មិនអាចកើតមានដែរ។ ដូច្នេះតើអគ្គិសនីក្នុងរាងកាយអ្នក ទទួលថាមពលមកពីណា ?
នេះគឺជាមូលហេតុដែលមនុស្សត្រូវទទួលទានអាហារ។ អ្នកដឹងហើយថាអាតូមមាននៅក្នុងអ្វីៗទាំងអស់ ដូច្នេះនៅក្នុងអាហារដែលអ្នកទទួលទានរាល់ថ្ងៃក៏ដូចគ្នាដែរ។ នេះហើយគឺជាប្រភពនៃការបង្កើតអគ្គិសនីនៅក្នុងរាងកាយអ្នក។ អាតូមធំៗពីអាហារនឹងត្រូវបានបំបែកជាម៉ូលេគុលអាតូមតូចៗដោយប្រព័ន្ធរំលាយអាហាររបស់អ្នក។ ម៉ូលេគុលអាតូមពីអាហារទាំងនោះច្រើនតែជាអាតូមសូដ្យូម កាល់ស្យូម ប៉ូតាស្យូម និងអុកស៊ីហ្សែនដែលអ្នកដកដង្ហើម។
ជាទូទៅអាតូមប៉ូតាស្យូមតែងនៅក្នុងកោសិការបស់អ្នក រីឯអាតូមសូដ្យូមស្ថិតនៅផ្នែកខាងក្រៅនៃកោសិកា។ នៅពេលត្រូវបញ្ជូនព័ត៌មានអ្វីប្រាប់ទៅកាន់ខួរក្បាល កោសិកាផ្នែកណាមួយនេះនឹងបើកផ្លូវរបស់វា។ នៅពេលបើកផ្លូវ វានឹងផ្លាស់ប្ដូរគ្នាដោយអ៊ីយ៉ុងវិជ្ជមានរបស់សូដ្យូមនឹងចូលទៅក្នុងកោសិកាច្រើនជាងអ៊ីយ៉ុងអវិជ្ជមានរបស់ប៉ូតាស្យូមចេញមកក្រៅវិញ ជាហេតុនាំឲ្យក្នុងកោសិកាមានបន្ទុក+ច្រើនជាងបន្ទុក-។ ដូច្នេះដើម្បីព្យាយាមធ្វើឲ្យបន្ទុក+ស្មើបន្ទុក- នោះដំណើរការណ៍លំហូរអេឡិចត្រុងនឹងប្រព្រឹត្តឡើង ដែលនាំឲ្យមានអគ្គិសនីបង្កើតឡើងមក។ អគ្គិសនីនេះនឹងផ្ដុំគ្នាហើយជំរុញឲ្យកោសិកាដែលវាត្រូវឆ្លងកាត់បើកច្រកផ្លូវសម្រាប់បញ្ជូនព័ត៌មានទៅកាន់ខួរក្បាល។
[caption id="attachment_43279" align="aligncenter" width="600"]
www.businessinsider.com[/caption]
សិក្សាយ៉ាងលម្អិត ដំណើរការណ៍នេះហាក់ដូចជាចំណាយពេលយូរ តែនេះពុំមែនឡើយ។ បើមិនដូច្នោះទេ អ្នកប្រាកដជាមិនអាចគេចពីឡានដែលកៀកនឹងមកបុកអ្នកនៅនឹងមុខត្រឹមតែប៉ុន្មានវិនាទីបានទាន់ពេលនោះឡើយ។ ឧទាហរណ៍ការបញ្ជូនព័ត៌មានរបស់ផ្នែកសាច់ដុំធ្វើដំណើរបាន១១៩ម៉ែត្រក្នុង១វិនាទី ការឈឺចាប់ធ្វើដំណើរយឺតជាងបាន០.៦១ម៉ែត្រក្នុង១វិនាទី និងការប៉ះពាល់បានចម្ងាយ៧៦.២ម៉ែត្រក្នុង១វិនាទី៕
ដោយ៖ ស្រីពៅ
www.dailymail.co.uk[/caption]
ចម្លើយដ៏ខ្លីតែមួយគត់ គឺវាមានឫសគល់មកពីម៉ូលេគុលអាតូម ជាដំណើរការណ៍ម៉ូលេគុលអាតូមក្នុងសារពាង្គកាយរបស់អ្នកដែលទ្រទ្រង់ជីវិតអ្នក តែអ្នកមិនអាចមើលឃើញបាននេះឯង។ ដើម្បីយល់ពីដំណើរការណ៍ដែលម៉ូលេគុលអាតូមអាចបង្កើតថាមពលអគ្គិសនី ដែលអាចបញ្ជូនព័ត៌មានទៅកាន់ខួរក្បាលដែលអាចឲ្យយើងទទួលអារម្មណ៍ថាភ័យខ្លាច សប្បាយរីករាយ ឬកើតទុក្ខជាដើម យើងគួរយកបណ្ដុំនៃគំនិតដ៏ធំមួយមកបកជាស្រទាប់មួយៗ។
អ្វីៗទាំងអស់សុទ្ធតែបង្កឡើងពីអាតូម។ នៅក្នុងអាតូមនេះទៅទៀត បង្កឡើងដោយភាគល្អិតតូចៗដែលមានដូចជា ប្រូតុង (មានបន្ទុកវិជ្ជមាន) ណឺត្រុង (គ្មានបន្ទុកឬណឺត) និងអេឡិចត្រុង (មានបន្ទុកអវិជ្ជមាន)។ ភាគល្អិត៣ប្រភេទនេះតម្រៀបគ្នានៅក្នុងអាតូមទៅតាមទម្រង់មួយដែលមានប្រូតុងនិងណឺត្រុងនៅចំកណ្ដាលណ្វៃយ៉ូរបស់អាតូមមួយ រីឯអេឡិចត្រុងមានចលនាវិលជុំវិញណ្វៃយ៉ូអាតូម។ អាតូមភាគច្រើនតែងមានចំនួនប្រូតុងស្មើគ្នានឹងចំនួនរបស់អេឡិចត្រុង ឬបន្ទុក-ស្មើនឹងបន្ទុក+។
នៅក្នុងតារាងខួបនៃធាតុគីមី បើអ្នកសង្កេតមើលអាតូមអ៊ីដ្រូហ្សែន (H) អ្នកនឹងឃើញថាវាស្ថិតនៅលំដាប់ទី១ដំបូងគេបង្អស់។ មូលហេតុដែលវាស្ថិតក្នុងលំដាប់លេខរៀងទី១ នេះក៏ព្រោះតែអាតូមរបស់អ៊ីដ្រូហ្សែន មានចំនួនប្រូតុង១ ហើយដោយសារតែចំនួនប្រូតុងស្មើចំនួនអេឡិចត្រុង នោះអេឡិចត្រុងក៏មានចំនួន១ដូចគ្នាដែរ។ អេឡិចត្រុងនឹងតម្រៀបគ្នាជាស្រទាប់នៅខាងក្រៅណ្វៃយ៉ូអាតូម ប៉ុន្តែដោយសារតែអេឡិចត្រុងអ៊ីដ្រូហ្សែនមានតែ១ ដូចនេះស្រទាប់របស់វាក៏មាន១ដូចគ្នាដែរ។
[caption id="attachment_43280" align="aligncenter" width="600"] hudsonvalleygeologist.blogspot.com[/caption]
មូលហេតុដែលវាចាំបាច់ក្នុងការយល់ដឹងពីស្រទាប់របស់អេឡិចត្រុងដែលមាននៅក្នុងអាតូមនីមួយៗ នេះក៏ព្រោះតែអេឡិចត្រុងដែលនៅស្រទាប់ខាងក្រៅបង្អស់ ជាអេឡិចត្រុងសេរី សេរីមានន័យថាបន្ទុក-នេះងាយនឹងហើរទៅរកណ្វៃយ៉ូអាតូមដទៃទៀតដែលនៅក្បែរវា។ អ្នកដឹងមកហើយថា អាតូមភាគច្រើនមានចំនួនបន្ទុក+ស្មើនឹងបន្ទុក-ស្មើគ្នា ដូចនេះនៅពេលដែលអេឡិចត្រុងសេរីនៅស្រទាប់ក្រៅបង្អស់របស់ណ្វៃយ៉ូអាតូម ហើរដោយសេរីទៅរកណ្វៃយ៉ូអាតូមដទៃទៀតដែលនៅក្បែរវា នោះណ្វៃយ៉ូអាតូមដែលអេឡិចត្រុងស្រទាប់ក្រៅរបស់វាហើរទៅរកណ្វៃយ៉ូអាតូមដទៃនេះនឹងមានបន្ទុក-តិចជាងបន្ទុក+។
ជាទូទៅឥរិយាបថរបស់ណ្វៃយ៉ូអាតូម នឹងព្យាយាមធ្វើបែបណាដើម្បីឲ្យបន្ទុក+និងបន្ទុក-មានភាពស្មើគ្នា។ តាមរបៀបនេះ ដើម្បីឲ្យវាស្មើគ្នា អេឡិចត្រុងស្រទាប់ក្រៅបង្អស់របស់ណ្វៃយ៉ូមួយផ្សេងទៀតនឹងហើរដោយសេរីមករកណ្វៃយ៉ូអាតូមដែលខ្វះអេឡិចត្រុងនេះ។ ដំណើរការណ៍បែបនេះនឹងប្រព្រឹត្តទៅរហូត ដែលគេហៅថាលំហូរអេឡិចត្រុង។ ត្រង់ភាពមិនស្មើគ្នារវាងបន្ទុក-និងបន្ទុក+នេះហើយ ដែលបង្កជាអគ្គិសនី។ ប៉ុន្តែ បើគ្មានថាមពលអ្វីពីខាងក្រៅមកជំរុញវាទេ នោះអេឡិចត្រុងស្រទាប់ក្រៅក៏មិនហើរចេញពីណ្វៃយ៉ូអាតូមរបស់ខ្លួនបែបនេះដែរ ហើយអគ្គិសនីក៏មិនអាចកើតមានដែរ។ ដូច្នេះតើអគ្គិសនីក្នុងរាងកាយអ្នក ទទួលថាមពលមកពីណា ?
នេះគឺជាមូលហេតុដែលមនុស្សត្រូវទទួលទានអាហារ។ អ្នកដឹងហើយថាអាតូមមាននៅក្នុងអ្វីៗទាំងអស់ ដូច្នេះនៅក្នុងអាហារដែលអ្នកទទួលទានរាល់ថ្ងៃក៏ដូចគ្នាដែរ។ នេះហើយគឺជាប្រភពនៃការបង្កើតអគ្គិសនីនៅក្នុងរាងកាយអ្នក។ អាតូមធំៗពីអាហារនឹងត្រូវបានបំបែកជាម៉ូលេគុលអាតូមតូចៗដោយប្រព័ន្ធរំលាយអាហាររបស់អ្នក។ ម៉ូលេគុលអាតូមពីអាហារទាំងនោះច្រើនតែជាអាតូមសូដ្យូម កាល់ស្យូម ប៉ូតាស្យូម និងអុកស៊ីហ្សែនដែលអ្នកដកដង្ហើម។
ជាទូទៅអាតូមប៉ូតាស្យូមតែងនៅក្នុងកោសិការបស់អ្នក រីឯអាតូមសូដ្យូមស្ថិតនៅផ្នែកខាងក្រៅនៃកោសិកា។ នៅពេលត្រូវបញ្ជូនព័ត៌មានអ្វីប្រាប់ទៅកាន់ខួរក្បាល កោសិកាផ្នែកណាមួយនេះនឹងបើកផ្លូវរបស់វា។ នៅពេលបើកផ្លូវ វានឹងផ្លាស់ប្ដូរគ្នាដោយអ៊ីយ៉ុងវិជ្ជមានរបស់សូដ្យូមនឹងចូលទៅក្នុងកោសិកាច្រើនជាងអ៊ីយ៉ុងអវិជ្ជមានរបស់ប៉ូតាស្យូមចេញមកក្រៅវិញ ជាហេតុនាំឲ្យក្នុងកោសិកាមានបន្ទុក+ច្រើនជាងបន្ទុក-។ ដូច្នេះដើម្បីព្យាយាមធ្វើឲ្យបន្ទុក+ស្មើបន្ទុក- នោះដំណើរការណ៍លំហូរអេឡិចត្រុងនឹងប្រព្រឹត្តឡើង ដែលនាំឲ្យមានអគ្គិសនីបង្កើតឡើងមក។ អគ្គិសនីនេះនឹងផ្ដុំគ្នាហើយជំរុញឲ្យកោសិកាដែលវាត្រូវឆ្លងកាត់បើកច្រកផ្លូវសម្រាប់បញ្ជូនព័ត៌មានទៅកាន់ខួរក្បាល។
[caption id="attachment_43279" align="aligncenter" width="600"] www.businessinsider.com[/caption]
សិក្សាយ៉ាងលម្អិត ដំណើរការណ៍នេះហាក់ដូចជាចំណាយពេលយូរ តែនេះពុំមែនឡើយ។ បើមិនដូច្នោះទេ អ្នកប្រាកដជាមិនអាចគេចពីឡានដែលកៀកនឹងមកបុកអ្នកនៅនឹងមុខត្រឹមតែប៉ុន្មានវិនាទីបានទាន់ពេលនោះឡើយ។ ឧទាហរណ៍ការបញ្ជូនព័ត៌មានរបស់ផ្នែកសាច់ដុំធ្វើដំណើរបាន១១៩ម៉ែត្រក្នុង១វិនាទី ការឈឺចាប់ធ្វើដំណើរយឺតជាងបាន០.៦១ម៉ែត្រក្នុង១វិនាទី និងការប៉ះពាល់បានចម្ងាយ៧៦.២ម៉ែត្រក្នុង១វិនាទី៕
ដោយ៖ ស្រីពៅ
